Workum (Warkum)

Het station Workum ligt aan de spoorlijn Leeuwarden - Stavoren (Ljouwert - Starum) bij km. 37.368.
Workum was voorzien van een veelading en had tot de jaren vijftig een doorgaand goederenzijspoor. Bij de komst van een nieuw hoog perron moest dit wijken. Overblijfsel was een zijspoor 3 en twee brede bordesseinen met voorheen 3 seinpaaltjes.

Overzicht van het emplacement in noordelijke richting d.d. 3 april 1958.
(Foto: J.G.C. van de Meene)

Gebruikte afkortingen: (Frysk)

Wk = Workum (Warkum)
Hnp = Hindeloopen (Hylpen)
Kmw = Koudum - Molkwerum (Koudum - Molkwar)
Sk = Sneek (Snits)
Stv = Stavoren (Starum)
Wmb = Brugpost de Wijmerts

Blokstelsels:

Workum - Sneek = Blokstelsel C.
Workum - Stavoren = Blokstelsel A.

De beveiliging van het station Workum bestond uit post T in het stationsgebouw en de brugpost Klifrak.
In post T was een HSM handelinrichting geplaatst en in de brugpost Klifrak stond een blokkast.
Voor een uitleg over de werking van het geplaatste toestel in post T klik hier.

De emplacementstekening van Workum.

Post T

Tekening van het bedieningstoestel in post T.

Post T was een standaard HSM post. Alle belangrijke handelingen zoals de vensterwisseling van het blokstelsel zaten op post T.
Kopspoor 3 was beveiligd met een stopontspoorblok en een afsluitbaar wissel waarvan de sleutel in een sleutelrelaiskastje zat op het toestel. Voor St¹² en wissel 12 stak een sleutel in de trekkerlade van het toestel. Bij het ontbreken van één van de sleutels waren rijwegen voor treinen niet mogelijk.

Omdat de samenwerking tusen post T en de brugpost Klifrak nogal afwijkend was worden hieronder de uit te voeren handelingen in post T en de brugpost besproken:

Van Sneek:

Stap	Post T (T)	Brugpost Klifrak (Bwt)
1.	T ontvangt wekkersein van Wmb
2.	T wekt de brugpost	Bwt ontvangt wekkersein van T
3.	In het slot aan het sleutelrelaiskastje moet aanwezig zijn de sleutel B2/St2
4.	T trekt de trekker uit in veld 9
5.	T bedient venster 9 (wordt wit)	Vrij (wit) wordt venster 3
6.		Bwt neemt uit het slot van het bloktoestel de sleutel B.A
7.		Bwt brengt de aan deze sleutel bevestigde sleutel H.A. in het slot van het bedieningstoestel op het landhoofd zijde Sneek
8.		Bwt legt het handel A/Av/Brugslot om
9.		Achter de trein brengt Bwt het handel A/Av/Brugslot in de normale stand terug
10.		Bwt neemt de sleutel H.A. uit het slot van het bedieningstoestel en brengt de sleutel B.A in het slot van het bloktoestel
11.	Vrij (rood) wordt venster 7 (Wmb)
12.	Vrij (rood) wordt venster 9	Bwt bedient venster 3 (wordt rood)

Naar Sneek:

Stap	Post T (T)	Brugpost Klifrak (Bwt)
1.	T wekt Wmb
2.	T wekt de brugpost	Bwt ontvangt wekkersein van T
3.	In het slot aan het sleutelrelaiskastje moet aanwezig zijn de sleutel B2/St2
4.		Bwt overtuigt zich ervan dat de kruk "Brugslot" achterwaarts omlaag ligt
5.	Vrij (wit) wordt venster 8	Bwt bedient venster 1 (wordt wit)
6.	T duwt de trekker in in veld 10
7.	Na het vertrek van de trein trekt T de trekker in veld 10 uit en bedient de vensters 8 en 5 (worden rood)	Vrij (rood) wordt venster 2
8.		Laatste as over de geïsoleerde spoorstaaf voor de brug maakt vrij (wit) venster 2b
9.		Bwt bedient de vensters 2 (wordt wit) en 2b (wordt rood); vrij (groen) wordt venster 1

Een bijzonderheid was dat het station Stavoren m.i.v. 16 november 1970 in de daluren onbemand was en zodoende kon worden uitgeschakeld.
Om toch treinverkeer te laten plaatsvinden bij een uitgeschakeld station Stavoren was er in Workum een sleutelrelaiskastje (B.Wk-Stv v.v.) aangebracht.

Stap	Post T Workum(TW)	Post T Stavoren (TS)
1.	De vensters van het blokstelsel richting Stavoren werden NIET bediend en moeten in de normale stand staan.
2.	Voor het vertrek van een trein neemt TS de sleutel "B.Wk-Stv v.v." uit het slot aan het sleutelrelaiskastje en overhandigt deze sleutel met de daaraan bevestigde sleutel "Lastgeving STS D1,2 Wk en B1 Stv" aan de machinist.
3.		Stavoren stelt de rijweg op het gewenste aankomst spoor in en meldt voor het verlaten van zijn post dit aan TW.
4.	De trein vertrekt door stoptonend uitrijsein richting Stavoren.
5.	De trein komt aan in Stavoren maar het inrijsein blijft getrokken.
6.	Voor vertrek van de trein uit Stavoren neemt de machinist telefonisch contact op met TW.
7.	De trein vertrekt na toestemming van TW door stoptonend uitrijsein te Stavoren.
8.	Voor aankomst van de trein in Workum wordt het inrijsein normaal bediend.
9.	Na binnenkomst te Workum overhandigt de machinist de sleutel "B.Wk-Stv v.v." aan de treindienstleider en wordt deze sleutel in het slot in het sleutelrelaiskastje gebracht.
(10).		Door de post weer te bemannen en het herroepen van het inrijsein van Stavoren is de situatie weer normaal.

Brugpost Klifrak

De brugpost Klifrak in noordelijke richting.
(Foto: J.G.C. van de Meene)

Tekening van het bloktoestel in de brugpost.

Net buiten Workum aan de kant van Sneek lag de brugpost Klifrak. De brugpost stond in verbinding met post T Workum. De werking staat uitgelegd zoals hierboven is beschreven.
De brugpost had aan de kant van Sneek een brugsein (A) die via een sleutel (B.A) gekoppeld was met de semafoorblokkast. Het handelstoeltje van sein A stond namelijk aan de andere kant van de brug. De sleutel kon alleen worden uitgenomen als de brug vergrendeld was en er geen trein onderweg was van Sneek naar Workum welke via de vensters in de blokkast gecontroleerd werd. Er was een blokstelsel tussen de brugpost en Workum post T alleen voor treinen van Sneek.
Dit kwam vaker voor bij brugposten zoals o.a. ook te zien is bij Krommenie - Assendelft en Hoogezand - Sappemeer.
Naast de brug en het brugsein was er ook een overweg nabij de post die d.m.v. een windwerk werd bediend.

Openen en sluiten van de brug:

Stap	Brugpost (Bwt)
1.	Bwt overtuigt zich dat venster 1 groen is
2.	Bwt legt de kruk "Brugslot" achterwaarts omhoog
3.	Bwt opent de brug
4.	Bwt sluit de brug
5.	Bwt legt de kruk "Brugslot" achterwaarts omlaag

Alle bedieningshandelingen worden hier beschreven.(bestandsgrootte 619 kB).

Spooraansluitingen en stations tussen Workum en Stavoren

Ligging van de diverse stations en aansluitingen tussen Workum en Stavoren.

Hindeloopen (Hylpen)

Hindeloopen ligt aan de spoorlijn Leeuwarden - Stavoren (Ljouwert - Starum) bij km. 40.994.

Het emplacement van Hindeloopen.

De seinen A en B te Hindeloopen waren GEEN blokseinen en dienden slechts voor de "beveiliging" van de overweg.
Eind jaren zestig werd spoor 2 opgebroken. Het alleen overgebleven inhaalspoor (spoor 1) werd nu hoofdspoor. Dit werd met 2 S-bochten weer op de hoofdlijn aangesloten. De beveiligingsinrichtingen voor de trekdraden naar de wissels konden vervallen. Wat bleef was de handbediende overweg die aan weerszijden een armsein had als afstandsignaal. Pas wanneer de overweg was gesloten konden de seinen uit de stand stop worden gebracht.

De bedieningstoestellen voor de overweg ^(links) en de seinen ^(rechts) te Hindeloopen.
(bron: www.stationsweb.nl)

Trein 3942 naar Staveren (Blauwe Engel NS 78) staat aan het perron te wachten op reizigers die niet komen d.d. 3 april 1958.
De stationschef stelt de handels voor het uitrijsein.
(Foto: J.C.G. van de Meene)

Koudum - Molkwerum (Koudum - Molkwar)

Koudum - Molkwerum ligt aan de spoorlijn Leeuwarden - Stavoren (Ljouwert - Starum) bij km. 46.000.

Het inmiddels vervallen haltegebouw te Koudum - Molkwerum d.d. 3 april 1958.
(Foto: J.G.C. van de Meene)

Het emplacement van Koudum - Molkwerum in noordelijke richting d.d. 3 april 1958.
(Foto: J.G.C. van de Meene)

Het emplacement van Koudum - Molkwerum.

Tekening van de blokkast te Koudum - Molkwerum.

Met ingang van 29 oktober 1972 is op het baanvak Leeuwarden - Stavoren een TPRB beveiliging in dienst gesteld en is de klassieke beveiliging te Workum vervallen.

Voor een beschrijving van het station Sneek klik hier.
Voor een beschrijving van de brugpost de Wijmerts klik hier.
Voor een beschrijving van het station Stavoren klik hier.

Terug naar Home

Terug naar seinhuizen