Spekholzerheide / Kerkrade West
Station Spekholzerheide is een voormalig station aan de in 1988 gesloten Miljoenenlijn in de gemeente Kerkrade. Sinds 1995 is het beperkt in gebruik als halte met enkelspoor voor de museumlijn van de Zuid-Limburgse Stoomtrein Maatschappij.
Het voormalige emplacement is opgebroken en wordt gesaneerd ten behoeve van woningbouw.
Spekholzerheide (vanaf 14 augustus 1972 Kerkrade West) was vroeger een groot station vanwege de plaatselijke steenkoolmijnen Willem - Sophia en de Dominiale Mijn. Het grootste deel van het rangeerterrein behoorde ook tot die mijnen.
Het station lag vanaf het begin tot in de tweede wereldoorlog aan een dubbelsporige lijn Heerlen - Simpelveld bij km. 8.197.
Met ingang van 1 juni 1944 is de spoorlijn Schaesberg - Simpelveld enkelsporig gemaakt en is op het baanvak Spekholzerheide - Kerkrade Centrum blokstelsel A in dienst gesteld en met ingang van 9 mei 1949 is de reizigersdienst ingevoerd.
Na het sluiten van de mijnen in Limburg eind jaren zestig was het gedaan met het grote emplacement. Wat overbleef waren twee perronsporen waarnaast een losweg met losperron.
Het stationsgebouw van Spekholzerheide d.d. 21 mei 1976. (Foto: J.G.C. van de Meene)
Het emplacement in noordelijke richting d.d. 19 augustus 1959. (Foto's: J.G.C. van de Meene)
Het noordelijke gedeelte van het emplacement met links de mijn Willem - Sophia d.d. 19 augustus 1959. (Foto's: J.G.C. van de Meene)
Het emplacement in noordelijke richting d.d. 23 juli 1966. (Foto: J.G.C. van de Meene)
Een aanzichtkaart van het emplacement in noordelijke richting.
Gebruikte afkortingen:
- Sph = Spekholzerheide
- Krw = Kerkrade West
- Krd = Kerkrade Centrum
- Spv = Simpelveld
Blokstelsels:
- Spekholzerheide - Simpelveld = Blokstelsel A
- Spekholzerheide - Kerkrade Centrum:
- Blokstelsel A (t/m 9 april 1986)
- Automatisch blokstelsel voor enkelspoor rijden (vanaf 10 april 1986)
Voor een uitleg over de werking van het geplaatste toestel klik hier.
De emplacementstekening van Spekholzerheide / Kerkrade West.
Opvallend is dat alle wissels zijde Simpelveld m.u.v. van wissel 22 handwissels zijn en dus ter plaatse moeten worden bediend.
Voor het omleggen van de wissels 57 en 59 legt T het handel om in veld 12, waarna de sleutel uit het slot op de trekdraadsluiting kan worden genomen en de wissels ontsloten en omgelegd kunnen worden.
Na afloop van de rangeerbewegingen worden de wissels weer gesloten en wordt de sleutel weer in het slot op de trekdraadsluiting gestopt en legt T het handel in veld 12 weer terug.
De bediening van de wissels 55A en 56 gaat op een andere wijze:
- T neemt de sleutel H. 56/55A L uit het slot van het bedieningstoestel en brengt de hieraan bevestigde sleutel B. 56/55A L in het slot van het betreffende sleutelrelaiskastje;
- de begeleider neemt de sleutel B. 56/55A L uit het slot van het sleutelrelaiskastje;
- de begeleider ontsluit wissel 55A en legt dit om;
- de begeleider ontsluit wissel 56, legt dit om en sluit vervolgens de wissels 56 en 55A in de omgelegde stand;
- de begeleider brengt de aan de vrijgekomen sleutel bevestigde sleutel B. 56/55A R in het slot van het betreffende sleutelrelaiskastje;
- T neemt de sleutel B. 56/55A R uit het slot van het betreffende sleutelrelaiskastje en brengt de hieraan bevestigde sleutel H. 56/55A L in het slot van het bedieningstoestel
voor het terugleggen in de normale stand verrichten T en de begeleider de bovengenoemde handelingen in omgekeerde volgorde.
Post T
Tekening van het bedieningstoestel in post T.
Alle bedieningshandelingen staan hier beschreven.(bestandsgrootte 478 kB).
Kerkrade West had ook een overweg welke bediend werd door middel van drukknoppen. De overweg ligt er nog steeds. De bediening vindt thans echter ter plaatse plaats.
Met ingang van 20 december 1976 zijn de sporen 3 - 11, 15, 23 - 24, 28 en deel van spoor 19 en de sporen naar de twee mijnen met de bijbehorende wissels en de seinen B3-8 , C3-8 en RS3-8 opgebroken. De seinen A1-8 en D2-8 zijn omgenoemd in A1-2 en D2.
Het bedieningstoestel is dienovereenkomstig aangepast en de overweg is in de beveiliging opgenomen.
Het emplacement in noordelijke richting d.d. 13 februari 1982. (Foto's: J.G.C. van de Meene)
De afbraak van de sporen 3 - 11, 15, 23 - 24, 28 d.d. 21 mei 1976. (Foto: J.G.C. van de Meene)
De sporen in noord - oostelijke richting d.d. 3 februari 1979. (Foto: W. Vos)
De emplacementstekening van Kerkrade West na de wijzigingen d.d. 20 december 1976.
De handelinrichting in post T d.d. 3 februari 1979. (Foto: W. Vos)
Tekening van het bedieningstoestel in post T na de wijzigingen d.d. 20 december 1976.
Met ingang van 10 april 1986 is te Heerlen een NX-beveiliging in dienst gesteld en is op het baanvak Kerkrade West - Kerkrade Centrum automatisch blokstelsel voor enkelspoorrijden in dienst gesteld en is het blokstelsel A op dit baanvak vervallen.
Het bedieningstoestel is dienovereenkomstig aangepast.
Het emplacement in zuid-westelijke richting (links) en de sporen richting Kerkrade Centrum (rechts) d.d. 20 maart 1988. (Foto's: W. Vos)
De handelinrichting in post T d.d. 20 maart 1988. (Foto's: W. Vos)
Tekening van het bedieningstoestel in post T na de wijzigingen d.d. 10 april 1986.
Alle bedieningshandelingen staan hier beschreven.(bestandsgrootte 478 kB).
Voor een beschrijving van het station Simpelveld klik hier.
Voor een beschrijving van het station Kerkrade Centrum klik hier.
Met ingang van 29 mei 1988 is de treindienst op het baanvak Heerlen - Schin op Geul stilgelegd en is het station gesloten. In 1996 is het stationgebouw gesloopt. De post was toen al ontmanteld. De blokkast moet ergens in privé bezit zijn, de rest is in het bezit van de ZLSM.
ZLSM
In april 1995 startte de treindienst van de ZLSM tussen Schin op Geul en Kerkrade Centrum.
Van het eens zo grote emplacement is niets meer over; er ligt nog slechts één spoor.
De overweg in de Grachterstraat is half-automatisch d.w.z. de overweg moet worden gesloten door het treinpersoneel en opent automatisch.
De overweg in de Grachterstraat d.d. 9 oktober 2016. (Foto's: W. Vos)
Het bedieningskastje bij de overweg in de Grachterstraat d.d. 9 oktober 2016. (Foto: W. Vos)
Terug naar Home Terug naar seinhuizen