Heerlen



Het station Heerlen is sinds 1 januari 1896 het spoorwegstation van Heerlen. Op die dag werd de door Henri Sarolea gebouwde spoorlijn Herzogenrath – Sittard officieel in gebruik genomen. Lang was het het enige station binnen de gemeentegrenzen, maar sinds 1982 valt door een gemeentelijke herindeling ook het station van Hoensbroek binnen de grenzen van Heerlen. In 2007 werd aan de lijn richting Landgraaf het station de Kissel in gebruik genomen, in 2010 gevolgd door station Heerlen Woonboulevard aan de lijn naar Maastricht. Hierdoor kent de gemeente nu vier stations.
Het station Heerlen was tot de sluiting van de mijn Oranje-Nassau I een belangrijk vervoersknooppunt in de Oostelijke Mijnstreek. Het oude station van Heerlen lag direct naast deze steenkolenmijn. In 1985 is het oude stationsgebouw gesloopt en is er een nieuw stationsgebouw voor in de plaats gekomen. Inmiddels is dat gebouw ook alweer gesloopt om plaats te maken voor het nieuwbouwproject Maankwartier. Dit project omvat de herinrichting van het voormalige mijnterrein, CBS-terrein en stationsomgeving.


Het (oude) stationsgebouw van Heerlen d.d. 24 maart 1963.
(Foto: R. Ankersmit)


    

Het emplacement in oostelijke richting met op de achtergrond post II (links) en de intercity richting Zandvoort en de stoptrein richting Maastricht (rechts) d.d. 2 augustus 1977.
(Foto's: W. Vos)


    

Het emplacement in westelijke richting met links post T d.d. 2 augustus 1977.
(Foto's: W. Vos)



Het emplacement in westelijke richting met links post T d.d. 5 augustus 1985.
Het witte gebouw rechts op de foto is de nieuwe VL post.
(Foto: W. Vos)


    

De opstelsporen in oostelijke richting d.d. 4 februari 1979.
(Foto's: W. Vos)


    

De blokseinen J 10 en J 11 (links) en de inrijseinen F 1-4,6 en G 1-4 (rechts) d.d. 4 februari 1979.
In verband met de bovenleiding zijn de armen van de voorseinen korter uitgevoerd.
(Foto's: W. Vos)


    

De bakens SR 250 a langs de sporen X en XI (links) en het emplacement in oostelijke richting gezien vanuit post I (rechts) d.d. 4 februari 1979.
(Foto's: W. Vos)


    

De sporen richting Hoensbroek en Voerendaal gezien vanuit post I (links) en de aankomst van een trein uit de richting Voerendaal (rechts) d.d. 4 februari 1979.
(Foto's: W. Vos)


    

De aankomst van twee treinen uit de richting Hoensbroek en Voerendaal met de uitrijseinen C Vdl en C H (links) en het emplacement in oostelijke richting met links post I (rechts) d.d. 4 februari 1979.
(Foto's: W. Vos)


Gebruikte afkortingen: Blokstelsels: De beveiliging van het station Heerlen bestond uit de posten T, I, en II.
In alle posten waren Siemens & Halske handelinrichtingen geplaatst; voor een uitleg over de werking van deze toestellen klik hier.

De palen van de seinen H12-13 , H14-17 , H18 , H19-22 , K1 , K2 , K3 , K5 , K6 , L1 , L2 , L3 , L4 en L6-9 zijn rood-wit geschilderd; deze seinen gelden dus voor trein- en rangeerbewegingen.

Klik hier om de emplacementstekening van Heerlen te openen (bestandsgrootte 484 kB).


Post T


Deze post stond midden op het emplacement bij km. 18.227.


Post T.
(Foto: R. Laseur)



De handelinrichting in post T d.d. 4 februari 1979.
(Foto: W. Vos)


    

    

Details van de handelinrichting in post T d.d. 4 februari 1979.
(Foto's: W. Vos)


    

Een detail van het signaleringstableau t.b.v. de halte Hoensbroek (links) en een detail van een aantal handels in post T (rechts) d.d. 4 februari 1979.
In het seinhandel J10/Dv10is een (rood) blok ter voorkoming van de bediening aangebracht en het naastgelegen handel is voorzien van een (rode) hoes omdat dit handel buiten gebruik is.
(Foto's: W. Vos)


    

    

Details van de handelinrichting in post T d.d. 5 augustus 1985.
(Foto's: W. Vos)


Tekening van de handelinrichting in post T.
(Klik op de tekening voor een vergroting)

Op de sporen X en XI was tussen de posten T en I een aangepast blokstelsel III in gebruik.
Voor treinbewegingen van en naar Hoensbroek en Voerendaal op of van de goederensporen 12 t/m 22 en 26 waren treinrichtingsvensters en aankomst- en vertrekvensters aanwezig.

"Stop / Door - knoppen" t.b.v. de halte Hoensbroek.

In post T zijn knoppen "Stop Tr. n. Hb RS", "Door Tr. n. Hb RS" en "N.K. Herr. Stop Door" aangebracht.
  1. Bij een rijweginstelling naar Nuth RS moet T voor een te Hoensbroek stoppende trein eerst de knop "Stop Tr. n. Hb RS" drukken.
    Hierdoor wordt het sein P 678 tijdig in de stand "stop" gebracht en gaat bij T het witte lampje "Stop Tr. n. Hb RS" branden.
    Het witte lampje "Stop Tr. n. Hb RS" dooft indien sein CH uit de stand "stop" wordt gebracht.
    Sein P 678 komt uit de stand "stop" 40 seconden nadat de trein met de eerste as de isolerende las bij km. 15.040 is gepasseerd.

  2. Voor alle overige treinen moet T bij de rijweginstelling naar Nuth RS eerst de knop "Door Tr. n. Hb RS" drukken.
    Hierdoor gaat het witte lampje "Door Tr. n. Hb RS" branden; dit lampje dooft wanneer sein CH uit de stand "stop" wordt gebracht.
Indien T het gegeven commando "Stop" of "Door" wil herroepen, moet T de knop "N.K. Herr. Stop Door" ontzegelen en drukken; dit heeft alleen gevolg indien nog geen krukjes zijn omgelegd.
Na het drukken van de knop "N.K. Herr. Stop Door" dooft het betreffende witte lampje.

Waarschuwingslichten

De seinen F 1-4,6, G 1-4 en O 1-3,5,6 zijn voorzien van een waarschuwingslicht (sein 241 SR ).
  1. De waarschuwingslichten van de seinen F 1-4,6 en G 1-4 kunnen door T worden ontstoken door het omleggen van de schakelaars "Waarsch. L. v. sp. 10" of "Waarsch. L. v. sp. 11" en gaat bij T het betreffende controlelampje branden.

  2. Het waarschuwingslicht van sein O 1-3,5,6 wordt ontstoken wanneer post II het krukje omlegt in veld 12 of 13; bij T gaat het bijbehorende controlelampje branden.
Vertrekseinlichten
  1. De seinen K1, K2 en K3 hebben een vertrekseinlicht dat brandt, wanneer één van deze seinen en sein J10 of sein J11 uit de stand "stop" zijn gebracht.

  2. De seinen L1, L2 en L3 hebben een vertrekseinlicht dat brandt, wanneer één van deze seinen en sein M uit de stand "stop" zijn gebracht.



Post I


Deze post stond aan de westzijde van het emplacement bij km. 17.426.


Post I.
(Foto: R. Laseur )



De handelinrichting in post I d.d. 4 februari 1979.
(Foto: W. Vos)


    

Details van de handelinrichting in post I d.d. 4 februari 1979.
(Foto's: W. Vos)



Een detail van de handelinrichting in post I d.d. 4 februari 1979.
(Foto: W. Vos)


    

De wissels 1 A/B worden electrisch bediend en mechanisch gegrendeld.
Het verzegelde krukje in veld 1 dient voor het vrijmaken van het handel in veld 18 waardoor de rangeerstoplantaarn Pb uit de stand stop komt.
(Foto's: W. Vos)


    

De signaleringstableaus voor treinen van en naar Hoensbroek d.d. 4 februari 1979.
(Foto's: W. Vos)


    

De seinhandels voor de bediening van de seinen A1 10-18,26 (inrijsein zijde Hoensbroek rechterspoor) (links) en A2 11-15 (inrijsein zijde Hoensbroek linkerspoor) en Pb (rechts) d.d. 4 februari 1979.
(Foto's: W. Vos)


    

De handelinrichting in post I d.d. 5 augustus 1985.
(Foto's: W. Vos)


    

Details van de handelinrichting in post I d.d. 5 augustus 1985.
(Foto's: W. Vos)


    

Details van de handelinrichting in post I d.d. 5 augustus 1985.
(Foto's: W. Vos)


Tekening van de handelinrichting in post I.
(Klik op de tekening voor een vergroting)

Electrisch bediende wissels

De wissels 1 A / B, 60 en 61 worden vanuit post I electrisch bediend.
Wanneer I de knop "Wiss. 1 A / B" resp. "Wiss. 60 / 61" drukt en de wissels niet bezet zijn, gaat bij I het witte lampje "Wiss. 1 A / B" resp. "Wiss. 60 / 61" branden.
Tijdens het gedrukt houden van de knop "Wiss. 1 A / B" resp. "Wiss. 60 / 61" kan I het krukje in veld 1 resp. 7 omleggen.
Hierdoor lopen de wissels naar de andere eindstand om en klinkt tijdens het omlopen een schel.
Nadat de wissels in de eindstand liggen (de schel stopt met luiden) kan I de knop loslaten.
Indien het krukje in veld 1 of 7 abnormaal wordt gelegd dan komen de wissels in de stand .--..


Post II

Deze post stond aan de oostzijde van het emplacement bij km. 18.814 en de overweg in de Willemstraat.


Post II.
(Foto: R. Laseur )



De handelinrichting in post II d.d. 28 december 1978.
(Foto: W. Vos)


    

Details van de handelinrichting in post II d.d. 28 december 1978.
(Foto's: W. Vos)



Een detail van de handelinrichting in post II d.d. 28 december 1978.
(Foto: W. Vos)



De handelinrichting in post II d.d. 4 augustus 1985.
(Foto: W. Vos)



Tekening van de handelinrichting in post II.

De overweg in de Willemstraat werd bediend met een stelknoptoestel; de overweg was in de beveiliging opgenomen.

Wachtpost 16


Wachtpost 16 stond langs de spoorlijn Heerlen - Schaesberg bij km. 19.405.

    

Wachtpost 16.
(Foto's: J.G.C. van de Meene (links) en W. Vos (rechts).


Klik hier om de tekening van het toestelaanzicht in wachtpost 16 te openen (bestandsgrootte 43,1 kB).
Gegevens betreffende wachtpost 16.
  1. Trein van Heerlen

    1. Indien post II sein M uit de stand "stop" heeft gebracht dooft bij wachtpost 16 het groene lampje "v. Hrl" en gaat het gele lampje "v. Hrl" branden en klinkt tevens een schel met langzame slag.
    2. Wachtpost 16 sluit de overweg.
    3. Trein met de laatste as over de overweg:
      het gele lampje "v. Hrl" dooft, de schel met langzame slag stopt met luiden en het groene lampje "v. Hrl" gaat branden.

      Indien het gele lampje blijft branden en de schel met langzame slag blijft luiden, kan wachtpost 16 de normale stand van de installatie herstellen door het ontzegelen en druken van de noodknop.

  2. Trein van Schaesberg

    1. Indien te Schaesberg een trein vertrekt naar Heerlen dooft bij wachtpost 16 het groene lampje "v. Ssb" en gaat het gele lampje "v. Ssb" branden en klinkt tevens een schel met langzame slag.
    2. Wachtpost 16 sluit de overweg.
    3. Trein met de laatste as over de overweg:
      het gele lampje "v. Ssb" dooft, de schel met langzame slag stopt met luiden en het groene lampje "v. Ssb" gaat branden.

Alle bijzonderheden en bedieningshandelingen worden hier beschreven.(bestandsgrootte 4,12 mB).

Met ingang van 21 maart 1986 is de klassieke beveiliging te Heerlen vervallen en is een NX Integra - beveiliging in dienst gesteld.
Vanuit deze post worden ook de stations Schaesberg en Kerkrade Centrum bediend.

    

    

    

    

Het interieur van de NX post te Heerlen d.d. 19 maart 1988.
(Foto's: W. Vos)



Voor een beschrijving van het station Schaesberg klik hier.
Voor een beschrijving van het station Hoensbroek klik hier.
Voor een beschrijving van het station Terwinselen klik hier.
Voor een beschrijving van het station Voerendaal klik hier.


Terug naar Home Terug naar seinhuizen