Heerenveen



Op 30 januari 2024 zijn een aantal foto's uit het jaar 1983 uit de collectie van wijlen de heer Maarten Reijnhout toegevoegd; deze nieuwe foto's zijn herkennen aan de blauwe beschrijving van de foto's.

Het station Heerenveen ligt aan de spoorlijn Leeuwarden – Zwolle bij km. 138.178 en tot 12 juli 1970 ook aan de tramlijn Heerenveen - Joure - Lemmer.
Het oorspronkelijke stationsgebouw is het type SS Hoogezand (vernieuwde uitvoering van type derde klasse ontworpen door architect K.H. van Brederode) en werd geopend op 15 januari 1868 en werd gesloopt in 1983.
In 1982 werd het huidige station ontworpen door Jan van Belkum. Hierbij bevinden zich het trein- en busstation onder dezelfde overkapping.
In 1984 werd dit station geopend en in 1985 kreeg het de Brunel Award, een designprijs voor het spoorbedrijf.


Het (oude) stationsgebouw van Heerenveen.
(bron: Stationsweb.nl)

Gebruikte afkortingen: Blokstelsel: De beveiliging van het station Heerenveen bestond uit de posten T, I en II.
In deze posten waren Siemens & Halske handelinrichtingen geplaatst; voor een uitleg over de werking van deze toestellen klik hier.

Onderstaand worden twee tijdperken van de situatie te Heerenveen besproken.

Situatie vanaf het jaar 1955
Vanaf het jaar 1977


Begin

Situatie vanaf het jaar 1955



De emplacementstekening van Heerenveen vanaf het jaar 1955


Bij het station Heerenveen lag de aansluiting van de tramlijn richting Joure en Lemmer. De lijn was oorspronkelijk een stoomtramlijn die Lemmer met Joure verbond, van hieruit kon men verder reizen naar Heerenveen of Sneek.
In Lemmer bestond twee maal per dag aansluiting op de Lemmerboot naar Amsterdam. De lengte van deze spoorlijn was ongeveer 18 kilometer.
De lijn werd van 1901 tot 1947 geëxploiteerd door de Nederlandsche Tramweg Maatschappij (NTM), er werd gereden met stoomtrams. Vanaf 1947 reden er alleen nog goederentrams.
Later werd de lijn geëxploiteerd door de NS. De lijn werd in 1968 gesloten en in het jaar 1970 opgebroken.
De kruising van deze tramlijn met de spoorlijn Meppel - Leeuwarden lag bij post II aan de noordzijde van het emplacement. Deze kruising werd beveiligd met stop-ontspoortongen en klapborden langs de tramlijn.

Post T




Tekening van de handelinrichting in post T.


Post T was ondergebracht in het stationsgebouw.
Zoals uit de tekening blijkt werden in deze post slechts de grendels op de handwissels en stop-ontspoorblokken 20 en 29 bediend en werden de vensters van de stationsbeveiliging bediend.
De stand van de voorbijgangsvensters in de posten I en II werd aangegeven door middel van de twee melders.

Post I



Tekening van de handelinrichting in post I.


Post I lag aan de zuidzijde van het emplacement bij de brug over de Veenscheiding.
In verband met mogelijke rangeerbewegingen over de brug was voor de brug de rangeerstoplantaarn P geplaatst.
Het venster in veld 16 werd gewisseld met post II en de vensters in de velden 7 t/m 9 en 12 t/m 14 met post T.
Er was geen toestemming van post T nodig voor het openen van de brug.

Post II



Tekening van de handelinrichting in post II.



Post II lag aan de noordzijde van het emplacement.
In deze post werd de kruising tussen de tramlijn en de spoorlijn beveiligd.
Het venster in veld 8 werd gewisseld met post I en de vensters in de velden 3 t/m 5 en 11 t/m 13 met post T.

De aansluiting naar het onderstation bij km. 143.700 werd beveiligd door middel van sleutel Ha / Sta; deze sleutel was voorzien van een penning met de omschrijving Lastg. V.S. tot aansl.
Alle bijzonderheden over de bediening van deze aansluiting worden hier toegelicht.

      

Details van de sleutel Ha / Sta d.d. 1 oktober 1977.
(Foto's: Wim Vos)


Begin

Situatie vanaf het jaar 1977 / 1982



De emplacementstekening van Heerenveen vanaf het jaar 1982


Zoals uit de bovenstaande tekening blijkt zijn in de jaren 1977 t/m 1982 een groot aantal wijzigingen aangebracht in de beveiliging van Heerenveen.
De wijzigingen zijn hieronder vermeld:

Post T

Post T was ondergebracht in het stationsgebouw.

      

De blokkast in post T (links) en de twee melders waarmee de stand van de voorbijgangsvensters in de posten I en II werd aangegeven (rechts) d.d. 1 oktober 1977.
(Foto's: Wim Vos)

      

Het interieur van post T (links) en de blokkast in post T (rechts).
Collectie: Maarten Reijnhout (†))


Tekening van de handelinrichting in post T.


Zoals uit de tekening blijkt zijn alle handels vervallen.

Post I


Post I stond aan de zuidzijde van het emplacement bij de brug over de Veenscheiding.


Het emplacement in noordelijke richting ter hoogte van post I d.d. 1 oktober 1977.(Foto: Wim Vos)


      

Post I met de brug over de Veenscheiding d.d. 1 oktober 1977.    (Foto: Wim Vos) (links)
en dezelfde situatie.    (Foto: Maarten Reijnhout (†)) (rechts).


De brug over de Veenscheiding met post I d.d. 1 oktober 1977.
(Foto's: Wim Vos)

      

De handelinrichting in post I d.d. 1 oktober 1977.
(Foto's: Wim Vos)


      

De handelinrichting in post I.
Collectie: Maarten Reijnhout (†))



Tekening van de handelinrichting in post I.


      

De rangeerstoplantaarn P (links) en de kruk waarmee de brug wordt geopend (rechts) d.d. 1 oktober 1977.
( Foto's: Wim Vos)

Post II

Post II stond aan de noordzijde van het emplacement.

      

De sporen richting Akkrum d.d. 1 oktober 1977.    (Foto: Wim Vos) (links)
en het inrijbordes zijde Akkrum.    (Collectie: Maarten Reijnhout (†)) (rechts).


De noordzijde van het emplacement gezien in zuidelijke richting met post II d.d. 1 oktober 1977.
(Foto: Wim Vos)


      

De handelinrichting in post II d.d. 1 oktober 1977.
(Foto's: Wim Vos)


      

De handelinrichting in post II.
Collectie: Maarten Reijnhout (†))

      

De schijvenkelder in post II.
Collectie: Maarten Reijnhout (†))



Tekening van de handelinrichting in post II.

Alle bedieningshandelingen worden hier beschreven.

Met ingang van 4 december 1984 is de klassieke beveiliging vervallen en is de beveiliging van dit station een onderdeel geworden van de NX/CVL beveiliging bediend vanuit Zwolle.

Voor een beschrijving van het station Akkrum klik hier.
Voor een beschrijving van de blok- en brugpost Het Deel klik hier.
Voor een beschrijving van het station Wolvega klik hier.

Een film van Henk Bruyns over de oude spoorbrug over de Veenscheiding te Heerenveen.

Deze brug werd nog handmatig bediend en is in 1982 afgebroken en vervangen voor een vaste brug.




Wat er overbleef


Het voormalige inrijbordes A zijde Meppel afkomstig uit Steenwijk staat opgesteld voor het station.

      

Het voormalige inrijbordes te Heerenveen d.d. 16 april 2011.
(Foto's: Peter-Paul van Birgelen)


Terug naar Home Terug naar seinhuizen