Hoorn



Het station Hoorn is het belangrijkste spoorwegstation in de Nederlandse stad Hoorn.
Het station dateert uit 1883 en is gelegen aan de op 20 mei 1884 geopende spoorlijn Zaandam - Hoorn. Op 6 juni 1885 werd de spoorlijn verlengd naar Enkhuizen.
Vanuit Hoorn werden vervolgens nog lijnen geopend naar Medemblik op 3 november 1887, naar Heerhugowaard (- Alkmaar) op 1 oktober 1898 en in 1913 een tramlijn naar Bovenkarspel-Grootebroek en Enkhuizen via Venhuizen (Spoorweg-Maatschappij De Zuider Kogge)
Het station Hoorn ligt aan de spoorlijnen Zaandam - Enkhuizen en Alkmaar - Hoorn bij km. 32.483.


Het emplacement van Hoorn in oostelijke richting met op de achtergrond post II d.d. 27 juli 1973.
(Foto: W. Vos)


     

Het emplacement in oostelijke richting (links) en de sporen richting Zwaag en Westwoud (rechts) d.d. 4 april 1960.
(Foto's: R. Ankersmit)


De klassieke beveiliging is in gebruik gebleven tot begin jaren zeventig en is nadien vervangen door een V-CVL beveiliging bediend vanuit Hoorn.

Een bijzonderheid van de klassieke beveiliging van Hoorn was dat de drie aanwezige posten een verschillend type toestel hadden t.w. post T had een trekkerlade met een aparte blokkast, Post I had een NS-handelinrichting en post II een HSM handelinrichting.
Dit was een vrij uitzonderlijke situatie omdat meestal sprake was van "gelijke" toestellen in de beveiliging van een station.

Gebruikte afkortingen: Blokstelsels: De vensters van het blokstelsel A waren ondergebracht in post I terwijl de vensters van het blokstelsel C naar een oude HSM gewoonte waren ondergebracht in post T.

Klassieke beveiliging



De emplacementstekening ten tijde van de klassieke beveiliging.


Post T



     

De trekkerlade en blokkast in post T d.d. 29 december 1965.
(Foto's: J.G.C. van de Meene)




Tekening van de toestellen in post T.



Zoals uit de foto's de tekening blijkt was er in post T te Hoorn een trekkerlade geplaatst.
Hiervan werd gebruik gemaakt als er uitsluitend koppelingen nodig zijn tussen de trekkers onderling en bloksloten en door post T geen wissels e.d. worden bediend.
Onder de blokkast is dan een "platte doos" gemonteerd de "trekkerlade".
De trekkers zijn anders van vorm dan bij de handelinrichtingen. Ze hebben drie standen: "ingedrukt", "normaal" en "uitgetrokken".
De koppelingen worden tot stand gebracht met schuiven.
Door de trekkers worden bovendien allerlei contacten omgezet.
De trekkerlade is afkomstig van de HSM.
Trekkerlades waren aanwezig te Doetinchem, Hoorn en Leerdam.

Zoals uit de foto's en de tekening blijkt stonden in post T twee blokkasten. Eén staat op de trekkerlade en bevat de aankomst- en vertrekvensters die worden gewisseld met de posten I en II en waarmee de rijwegen worden vastgelegd.
De andere blokkast bevat de vensters van het blokstelsel C richting Hoogkarspel en tevens aankomst- en vertrekvensters die worden gewisseld met post II en waarmee de seinbediening door post II door post T wordt beheerst.
Post II heeft dus twee soorten aankomst- en vertrekvensters voor vastlegging van de rijwegen en voor de koppeling met het blokstelsel.



Post I


Deze post stond aan de westzijde van het emplacement bij de overweg Het Keeren.

     

De NS handelinrichting in post I d.d. 29 december 1965.
(Foto's: J.G.C. van de Meene)


     

Details van de blokkasten in post I d.d. 29 december 1965.
(Foto's: J.G.C. van de Meene)



Na 1921 is door NS een bedieningstoestel ontworpen, dat veel lijkt op een SH-toestel, maar veel meer mogelijkheden biedt, o.a. door de aanwezigheid van vier assen per veld.
Het verschil met het SH-toestel is een hogere linialenkast en de stand van de krukjes die naar beneden wijzen. Voor het NS-toestel zijn aparte nokken ontworpen, die niet uitwisselbaar zijn met de nokken welke in gebruik zijn bij het SH-toestel.
Dit alles maakte dat het NS-toestel mooi maar duur was.
De noodzakelijke capaciteitsvergroting kon dikwijls worden gerealiseerd door een vergroting van het SH-toestel.
Bovendien werden steeds meer elektrische beveiligingen geïnstalleerd waardoor het NS-toestel niet veel is toegepast en alleen aanwezig was in Lochem (T en I) en Hoorn post I.


Tekening van de NS handelinrichting in post I.



Post II


Deze post stond aan de oostzijde van het emplacement bij de overweg De Koepoortsweg.

     

De HSM handelinrichting in post II d.d. 29 december 1965.
(Foto's: J.G.C. van de Meene)



Tekening van de HSM handelinrichting in post II.


Zoals uit de uiteenzeting over de situatie in post T blijkt bevonden zich in post II twee soorten aankomst- en vertrekvensters voor vastlegging van de rijwegen en voor de koppeling met het blokstelsel.
In tegenstelling tot de situatie in post I waren de vensters van het blokstelsel C ondergebracht in post T.

Voor een uitleg over de werking van het geplaatste toestel in post II klik hier.
Alle bedieningshandelingen worden hier beschreven. (bestandsgrootte 1,47 mB)

Voor een beschrijving van het station Avenhorn klik hier.
Voor een beschrijving van het station Obdam klik hier.
Voor een beschrijving van de blokpost Blokker klik hier.

Ombouw V-CVL beveiliging


Met ingang van 13 mei 1974 is de klassieke beveiliging vervangen door een V-CVL beveiliging bediend vanuit Hoorn.
Deze beveiliging bediende het baanvak Hoorn - Enkhuizen met de stations Hoorn - Kersenboogerd, Hoogkarspel, Bovenkarspel - Grootebroek en Enkhuizen.
De stations Hoorn, Hoorn-Kersenboogerd en Enkhuizen waren voorzien van bedienbare wissels terwijl de stations Hoogkarspel en Bovenkarspel - Grootebroek waren voorzien van automatisch werkende wissels.
De automatisch werkende wissels leiden normaal naar het aankomstspoor terwijl de centraal bediende wissels worden omgelegd door middel van wisselschakelaars.
Het bedieningstoestel stond in het stationsgebouw.


          

Het V-CVL toestel van de spoorlijn Hoorn - Enkhuizen te Hoorn d.d. 31 augustus 1982.
( Foto's: W. Vos )


Voor een uitleg over de V-CVL toestellen klik hier.

Terug naar Home Terug naar seinhuizen