Groningen Noord

Het station Groningen Noord ligt aan de in 1884 geopende spoorlijn Groningen - Delfzijl.
Langs het gedeelte van dat traject dat door de stad Groningen loopt, werd een halte aangelegd, de stopplaats Kostverloren (in 1924 opgeheven), en verderop Groningen Halte SS, vanaf 1917 alleen genoemd Groningen Halte en vanaf 1955 Groningen Noord.
In 1893 kwam ook de spoorlijn Sauwerd - Roodeschool gereed. Vanaf toen werd het station ook door de trein Groningen – Roodeschool aangedaan.
Van 1922 tot 1938 stopte hier bovendien dagelijks een beperkt aantal treinen Groningen - Zoutkamp.

Tegenwoordig worden de lijnen geëxploiteerd door Arriva.
Om de noordelijke stadswijken (aan de noordwestkant van de spoorlijn) beter bereikbaar te maken vanuit de binnenstad en de oudere stadswijken (aan de andere kant van het spoor) werd vanaf 1971 het spoor vanaf de Frieschestraatweg verhoogd, zodat ander verkeer eronderdoor kon.
Hiervoor werd aan westelijke zijde een tijdelijk station aangelegd, opdat het treinverkeer kon blijven rijden. Het oude Noorderstation met de karakteristieke ijzeren loopbrug werd in 1973 afgebroken; in 1974 was het nieuwe, verhoogde station gereed.
Het station ligt sindsdien boven de Noorderstationsstraat, die vanaf toen verbonden was met de Kastanjelaan.
De karakteristieke afsluiting van de Noorderstationsstraat, vergelijkbaar met stationstraten in de provincie is sindsdien verloren gegaan.

Het stationsgebouw van Groningen Noord (straatzijde) met op de voorgrond het spoor van de kolentram en de bovenleiding van de trolleybus d.d. 1 augustus 1959.
(Foto: R. Ankersmit)

Buurtgoederentrein 5135 (Groningen Noord - Groningen), bestaande uit locomotor NS 296 en een open goederenwagen, passeert de overweg in de Kerklaan d.d. 1 augustus 1959.
Links is ook wachterswoning 5 te zien, alsmede de wachtpost, een kloksein en de overwegwachter.
(Foto: R. Ankersmit)

De aankomst van het dieselelektrische treinstel 97, als reizigerstrein 3878 naar Roodeschool ^(links)en dezelfde trein langs het perron ^(rechts)d.d. 15 september 1962.
(Foto's: H.G. Hesselink)

De zuidzijde van het emplacement in noord-oostelijke richting d.d. 25 augustus 1960.
Bij de overweg in de Moesstraat staan wachtpost 6 en woning 6.
Links is een trekdraadsluiting zichtbaar; als daar de sleutel is uitgenomen, dan kunnen de seinen niet meer uit de stand stop worden gebracht en kan het handwissel worden ontsloten.
(Foto: R. Ankersmit)

Het vertrek van de reizigerstrein 3878 (Groningen - Roodeschool) bestaande uit locomotief NS 2208 en de personenrijtuigen B 6445, B 6440, B 6476, B 6437 en BD 6807 d.d. 24 augustus 1963.
(Foto: R. Ankersmit)

Het treinstel NS DE2 69 als trein 3822 (Groningen - Delfzijl) kort na het vertrek d.d. 1 augustus 1959.
(Foto: R. Ankersmit)

De dieselektrische locomotief NS 2458 met de zaterdagse ledigmaterieeltrein 3868.1 uit Roodeschool bestaande uit een bagagewagen (type DIV) en drie stalen coupérijtuigen uit de serie B12c 6400 d.d. 1 augustus 1959.
De locomotief is voorzien van een apart derde frontsein voor de dienst naar Duitsland..
(Foto: R. Ankersmit)

De buurtgoederentrein 5104, bestaande uit locomotief NS 2208 en 24 wagens, tussen Groningen en Groningen Noord d.d. 25 augustus 1960.
De fotograaf tekent aan dat het aantal wagens veel is voor de rangeerploeg en dat de locomotief maar tot Sauwerd meegaat.
Het inrijvoorsein van Groningen Noord is een elektrisch bloksein van het Amerikaans type.
(Foto: R. Ankersmit)

Het baanvak Sauwerd - Groningen Noord met het treinstel NS DE2 84 als trein 3875 (Roodeschool - Groningen) ter hoogte van het tussenbloksein 2 d.d. 24 augustus 1960.
(Foto: R. Ankersmit)

De emplacementstekening van Groningen Noord.

Gebruikte afkortingen:

Gnn = Groningen Noord
Gn = Groningen
Swd = Sauwerd

Blokstelsels:

Groningen Noord - Groningen = Blokstelsel A
Groningen Noord - Sauwerd = Bijzonder blokstelsel met voor elke richting een tussenbloksein (2) met voorsein en baak; dit tussenbloksein werd bediend door het station aan het einde van het betreffende blok
Op dit baanvak moeten de veiligheidstreinberichten worden gewisseld zoals voorgeschreven voor een baanvak waar blokstelsel in dienst is.

In en bij post T was een oud model blokkastje en een krukinrichting (semafoorwinder) geplaatst en op het perron stond een Alkmaarse Handelinrichting;
voor een uitleg over de werking van de van de krukinrichting (semafoorwinder) klik hier en voor een uitleg over de werking van de Alkmaarse Handelinrichting klik hier.

Post T

Het blokkastje voor het bijzondere blokstelsel op het baanvak Sauwerd - Groningen Noord ^(links)en de krukinrichting (semafoorwinder) met het blokstelsel A richting Groningen ^(rechts) d.d. 2 april 1965.
(Foto's: J.G.C. van de Meene)

Tekening van de toestellen in post T en de Alkmaarse Handelinrichting op het perron.

De wissels 1, 2 en 7 zijn uitgerust met een wisselsper waardoor de betreffende seinen alleen uit de stand "stop" kunnen woren gebracht als het wissel in de eindstand ligt.
Het wissel 7 is bovendien uitgerust met een druklat waarmee wordt voorkomen dat dit wissel onder een trein kan woren omgelegd.
Het inrijsein A_1,2/A^v wordt in gezamelijke trekking bediend door post T en de wachtpost Moesstraat.
Met de trekdraadsluiting bij het wissel 1 is gekoppeld de sleutel T.A., waaraan is bevestigd de sleutel 1.
Met de trekdraadsluiting bij het wissel 3 is gekoppeld de sleutel T.B., waaraan is bevestigd de sleutel 3.
Het uitrijsein C_1,2 wordt bediend door het drukken van de knop "naar Swd" en het tussenbloksein 2 (met voorsein 2^v) wordt elektrisch bediend door het drukken van de knop "van Swd".

Storingsmelding AHOB Koninginnelaan

Als de AHOB is gestoord gaat in post T een schel luiden en gaat het rode lampje branden.
De treindienstleider in post T legt de bijbehorende schakelaar om waardoor de schel ophoudt met luiden.
Als de storing is opgeheven dan begint de schel weer te luiden en dooft het rode lampje.
De treindienstleider in post T legt de bijbehorende schakelaar weer normaal om waardoor de schel ophoudt met luiden.

De overwegen in de Moesstraat en de Ansingastraat worden elektrisch bediend d.m.v. drukknoppen in de wachtposten bij de beide overwegen; als de overwegen zijn gesloten gaat in post T het betreffende groene lampje branden.

Bediening van het sein C_1,2
Post T mag dit sein eerst bedienen als het groene lampje "Ovb Ansingastraat" brandt.

Bediening van de seinen D_1,2/D^v
De wachtpost bij de overweg Ansingastraat sluit de overwegbomen en drukt hierna de drukknop "Ovb gesloten" waardoor in post T het groene lampje "Ovb Ansingastraat gesl." gaat branden.
Post T neemt de sleutel B.BL uit het slot in het sleutelrelaiskastje en brengt de daaraan bevestigde sleutel H.BL in het slot aan de Alkmaarse Handelinrichting.
Hierna kan dit sein uit de stand "stop" worden gebracht.
Achter de trein brengt post T het sein D_1,2/D^v in de stand "stop", neemt de sleutel H.BL uit het slot aan de Alkmaarse Handelinrichting en brengt de daaraan bevestigde sleutel B.BL in het slot in het sleutelrelaiskastje waarna de wachtpost Ansingastraat de overweg kan openen, waardoor het groene lampje "Ovb Ansingastraat gesl." dooft.

Op de spoorlijn Groningen Noord - Sauwerd was een bijzonder blokstelsel aanwezig met voor elke richting een vanuit de eindstations electrisch bediend tussenbloksein; ook de blokseinen op de eindstations zelf worden electrisch bediend.
De beide eindstations hebben één enkelspoorvenster (uitgevoerd als een gewoon blokslot) ,een meldingsvenstertje "blok vrij van of naar Gnn resp. Swd", een knop met een meldingvenstertje "van Gnn" waarmee het tussenbloksein wordt bediend en bovendien een knop met een meldingsvenstertje "blok vrij van of naar Gnn resp. Swd" resp. Swd" waarmee het uitrijsein wordt bediend.

De handelingen voor een trein van Groningen Noord naar Sauwerd:

Sauwerd bedient het enkelspoorvenster zodat dit venster daar rood wordt en te Groningen Noord wit wordt;
Groningen Noord overtuigt zich ervan of het venstertje "blok vrij van of naar Swd" wit is; er is dan geen trein aanwezig tussen Sauwerd en het tussenbloksein;
Groningen Noord drukt dan de knop "n. Swd" en het uitrijsein C_1,2komt uit de stand stop en het venstertje "naar Swd" wordt wit;
Na het vertrek van de trein valt het uitrijsein in de stand stop en worden de venstertjes"naar Swd" en "blok vrij van of naar Gnn resp. Swd" rood;
Als Sauwerd bericht krijgt van de komst van de trein en het venstertje "blok vrij v/n Swd" wit is drukt Sauwerd de knop "v. Gnn" waardoor het tussenbloksein uit de stand stop komt en het venstertje "v. Gnn" wit wordt;
Als de trein het tussenbloksein voorbij is gereden valt dit sein automatisch in de stand "stop" en worden te Sauwerd de venstertjes "v. Swd" en "blok vrij van of naar Swd" rood;
Te Groningen Noord wordt tegelijkertijd het venstertje "blok vrij v/n Swd" weer wit, zodat er desgewenst weer een trein naar Sauwerd kan vertrekken;
Als de trein in Sauwerd is aangekomen en het inrijsein te Sauwerd in de stand stop is teruggebracht dan wordt te Groningen Noord het venstertje "Blok vrij v/n Swd" weer wit zodat het tussenbloksein weer uit de stand stop kan worden gebracht;
Als er geen trein onderweg is, kan desgewenst de rijrichting worden gewisseld door het bedienen van het enkelspoorvenster, waarna op gelijke wijze treinverkeer in de andere richting mogelijk is.

Met ingang van 11 maart 1973 zijn de onderstaande wijzigingen aangebracht in de beveiliging van het station Groningen Noord.

In verband met de baanomlegging zijn de sporen en de wissels ingrijpend gewijzigd.
Post T is verplaatst naar km. 3.935 bij de overweg in de Ansingastraat.
De wachtpost Moesstraat is van de noordzijde naar de zuidzijde verplaatst.
De Alkmaarse Handelinrichting is van het perron verplaatst naar de nieuwe post T.
De sporen 3 en 4 met de wissels 1, 3, 4 en 6 zijn opgebroken.
De romeinse spoornummering I en II is gewijzigd in arabische nummers 1 en 2.
De wissels 2 en 7 zijn verplaatst.
Het eilandperron tussen de sporen 1 en 2 is vervangen door twee buitenperrons langs dezelfde sporen.
Bij km. 3.925 is een nieuw overpad in dienst gesteld.
Bij km. 3.919 is de overweg in de Kastanjelaan in dienst gesteld.
Het sein B_1,2 is verplaatst van km. 3.840 naar km. 3.720.
Het sein C_1,2 is verplaatst van km. 4.328 naar km. 4.270.
De gezamelijke trekking van het inrijsein A_1,2/A^v is vervallen.
Het R-bord bij km. 3.516 is opgebroken.

Het uitrijsein C_1,2richting Sauwerd d.d. 24 maart 1973; dit sein was uitgevoerd als een "Amerikaans" sein dat vroeger werd gebruikt als een automatisch bloksein.
(Foto: J.G.C. van de Meene)

De emplacementstekening van Groningen Noord na de wijzigingen d.d. 11 maart 1973.

Tekening van de toestellen in post T na de wijzigingen d.d. 11 maart 1973.

Alle bedieningshandelingen worden hier beschreven (bestandsgrootte 213 kB).

Met ingang van 15 december 1974 is op het baanvak Groningen - Delfzijl een relaisbeveiliging bediend vanuit de VL post te Groningen in dienst gesteld en is de klassieke beveiliging te Groningen Noord vervallen.

Het V-CVL tableau in de VL post te Groningen d.d. 15 april 1984.
(Foto's: W. Vos)

Voor een beschrijving van het station Groningen klik hier.
Voor een beschrijving van het station Sauwerd klik hier.

Terug naar Home

Terug naar seinhuizen