Ede = Wageningen



Station Ede = Wageningen is al een vrij oud station en bestaat al sinds 1845 en ligt aan de spoorlijn Utrecht - Arnhem bij km. 75.352.
Naast de hoofdlijn van Utrecht naar Arnhem waren er ook twee zijlijnen. De lijn via Ede naar Barneveld = Voorthuizen (liep vroeger door naar Nijkerk) en een tramlijn naar Wageningen welke de laatste jaren een goederen(tram)lijn was.
Naast personenvervoer was Ede - Wageningen belangrijk om haar goederenvervoer met diverse klanten en aansluitingen.

In de jaren vijftig werd met de komst van seinstelsel 1946 de blokbeveiliging aangepast en omgebouwd naar automatisch blokstelsel en vervielen de oude blokposten.
Dit had ook gevolgen voor Ede = Wageningen.
De armseinen werden vervangen door lichtseinen van het stelsel 1946. De handels van de armseinen werden vervangen door krukjes. Alleen de rangeerstoplantaarn Q6 bleef over aan de zijde post II.

Een bijzonderheid aan Ede = Wageningen is het gecombineerd gebruik van grendels en tongencontroleurs. Met een electrische beveiliging was dit goed te gebruiken. Mocht een tong uit de eindstand komen dan viel automatisch het sein in de stand stop. En als het wissel niet in de eindstand lag kon het betreffende sein niet uit de stand stop komen voor een rijweg over het betreffende wissel. De grendels en tongencontroleurs lagen allen op wissels welke of op de reizigerssporen lagen of toegang gaven tot de hoofdbaan.

De beveiliging van Ede = Wageningen bestond uit de posten T en II. Waarschijnlijk is bij de modernisering van de beveiliging post I omgebouwd tot post T.

Gebruikte afkortingen: Blokstelsels: Voor een uitleg over de werking van de geplaatste toestellen in de posten T en II klik hier.


     

Het emplacement in oostelijke richting met post T d.d. 13 september 1958 (links) en een locomotor bij aankomst uit Wageningen d.d. 13 mei 1959 (rechts).
(Foto's: J.G.C van de Meene)



De aansluiting van de lijn uit Ede Centrum naar het stationsemplacement Ede = Wageningen, met rechts het onderstation (voor een deel zichtbaar) d.d. 18 september 1956.
(Foto: R. Ankersmit)



     

Het westelijke gedeelte van het emplacement met post T (links) en trein no. 1429 langs het perron op spoor I (rechts) d.d. 13 september 1959.
(Foto's: J.G.C. van de Meene)



     

De oostzijde van het emplacement met de passage van trein no. D301 getrokken door locomotief no. 1132 (links) en de passage van trein no. 4945 getrokken door locomotief no. 1114 (rechts) d.d. 10 mei 1957.
(Foto's: J.G.C. van de Meene)



De emplacementstekening van Ede = Wageningen.



Post T




Post T Ede = Wageningen welke gebouwd was over een dienstgebouw d.d. 22 december 1959 .
(Foto: J.G.C van de Meene)



     

De blokkasten in post T.
Links de blokkast (zuidzijde) en rechts de blokkast (noordzijde) d.d. 6 februari 1965.
(Foto's: J.G.C van de Meene)



     


De blokkasten in post T d.d. 6 februari 1965.
(Foto's: J.G.C van de Meene)




Tekeningen van de bedieningstoestellen in post T.
Links het "Noordtoestel" en rechts het "Zuidtoestel"



Post T had een aparte situatie. Er stonden namelijk twee toestellen. Deze stonden electrisch en mechanisch met elkaar in verbinding. Electrisch door een venster en diverse contacten en mechanisch door een sleutel. Voor bedieningen waarbij wissel 16 en 17 een rol speelde werd gebruik gemaakt van het venster "wissel 16/17" links" (rechtdoor). Verder moest voor enkele handelingen de sleutel H uit het "zuidtoestel" genomen worden om in het "noordtoestel" geplaatst te worden.
Er zit een bepaalde logica in het toestel maar door diverse verbouwingen is alles een beetje door elkaar geraakt.
Voor de richting Ede Centrum was er blokstelsel A in dienst waarvan de vensters in het "zuidtoestel" aanwezig waren.
Voor de aankondiging van een trein uit Veenendaal = de Klomp ging een schel luiden en een lampje branden. Er zat ook een speciale blokmelder welke omsprong als een trein in aantocht was. Een rode schijf werd dan zichtbaar die normaal achter matglas zat. Rijwegen naar de Veenendaal = de Klomp en Wolfheze konden pas ingesteld worden als de melder "blok naar Wf" of "blok naar Klp" aangaf dat het blok vrij was. (Een seinarmpje gaf dit weer.)
Door de toepassing van de vele tongencontroleurs waren er bakken met VES-melders aanwezig. Hieraan kon men zien of de betreffende wissel in de eindstand lag. Ook waren hier de meldingen van de diverse lichtseinen te zien of het instellen van een rijweg ook gelukt was. Seinen hadden in groepjes een gezamelijke melder. Omdat post T twee losse bloktoestellen had werden ook enkele ingestelde rijwegen met melder zichtbaar gemaakt.
Naast het bloktoestel was er ook voor de twee aanwezige overwegen een stelknoptoestel aanwezig voor de electrische bediening van de overwegbomen.
Voor stop-ontspoorblok 15 en handwissel 15 waren sleutels welke uit het "zuidtoestel" kwamen. Voor de aansluiting van het onderstation was het anders. Vanwege het automatisch blokstelsel werd hier gebruik gemaakt van een sleutelrelaiskastje. De sleutel kon na een druk op de knop worden uitgenomen zolang er geen rijweg over rechter spoor naar Utrecht was ingesteld. Tot de terugkomst van de sleutel was geen rijweg instellen mogelijk over het rechterspoor naar Utrecht.
Verder lagen er binnen het gebied van post T nog een tweetal handwissels 11 en 19 naar spoor 8. Via een tweetal grendels waren deze beveiligd. Tevens vergrendelde deze de bijbehorende stop-ontspoorblokken. De bediening was ter plaatse.

De overweg


De overweg werkte anders dan normaal. Door de koppeling met de verkeerslichten bij de overwegen was de sluitingsprocedure gewijzigd.

T legt op het bedieningstoestel voor de overwegbomen de knoppen in de velden 1, 2, 3 en 4 of 7, 8, 9 en 10 naar de 45° stand en daarna de knop in veld 6 of 7 ; 15 seconden na het omleggen van één van de knoppen wordt het venstertje boven de velden 6 of 7 blauw waarna de knoppen in de velden 1, 2, 3 en 4 of 7, 8, 9 en 10 kunnen worden doorgelegd naar de 90° stand.
In geval van nood kunnen de overwegen na het ontzegelen van de noodknoppen boven de velden 6 en 7 zonder de 15 seconden tijdsvertraging worden gesloten.
De overwegbomen werden geopend door de stelknoppen terug te leggen in de normale stand.


Tekening van het stelknoptoestel voor de overwegbediening.



Het oostelijke gedeelte van het emplacement te Ede = Wageningen met (v.l.n.r.) locomotor NS 348 (depot Nijmegen), dieselelektrische locomotief 2437 (depot Zwolle) en op het hoofdspoor treinstel ElD3 413 als trein 1431 (Amersfoort - Arnhem - Deventer) d.d. 10 mei 1970.
(Foto: R. Ankersmit)



Post II


     

Het emplacement in westelijke richting (links) en post II (rechts) d.d. 10 mei 1957.
(Foto's: J.G.C van de Meene)



     

De handelinrichting in post II d.d. 6 februari 1965.
(Foto's: J.G.C van de Meene)




Tekening van het bedieningstoestel in post II.



Post II lag aan de oostkant van Ede = Wageningen. Qua functioneren had post II veel overeenkomsten met post T zoals de tongencontroleurs en hun melders, de aankondigingen en blokmelders. Vensters geven gebeurde over en weer. Men moest elkaar toestemming geven. Men spreekt hier over twee gelijkwaardige posten waarvan één de functie treindienstleider heeft. Voor de wissels 27 en 28 moest post II een venster geven aan post T voor de status i.v.m. een rijweg over spoor 2. Het sein van spoor 2 lag namelijk achter het wissel.
Enkele stop-ontspoorblokken t.w. St36 en St37 waren bedienbaar vanaf post II.

Met ingang van 7 mei 1972 is de klassieke beveiliging te Ede = Wageningen vervallen en is de beveiliging van dit station een onderdeel geworden van de CVL beveiliging bediend vanuit Utrecht.

Voor een beschrijving van het station Wolfheze klik hier.
Voor een beschrijving van het station Veenendaal = de Klomp klik hier.
Voor een beschrijving van het station Ede - Centrum klik hier.

Terug naar Home Terug naar seinhuizen