Deventer

(Klassieke beveiliging)



Het station Deventer ligt aan de spoorlijnen Almelo - Apeldoorn en Arnhem - Zwolle bij km. 43.557.
In het verleden was Deventer ook het beginpunt van de OLDO, de lokaalspoorlijn naar Ommen via Raalte (geopend 1910, gesloten 1935). Het oorspronkelijke station van Deventer werd geopend op 5 augustus 1865.
In 1860 werd besloten de belangrijkste steden in Nederland te verbinden met spoorlijnen. De Staat zorgde voor de aanleg van deze zogenaamde "Staatslijnen".
Staatslijn A werd aangelegd om plaatsen als Arnhem, Zutphen, Deventer, Zwolle, Heerenveen en Leeuwarden met elkaar te verbinden. Op 5 augustus 1865 kon het eerste station van Deventer worden geopend en was de stad per spoor verbonden met Arnhem. Het traject naar Zwolle kwam ruim een jaar later gereed. De exploitatie werd verricht door de Maatschappij tot Exploitatie van Staatsspoorwegen (SS).

Ruim twintig jaar later, in 1887, legde de Koninglijke Nederlandsche Locaalspoorweg-Maatschappij de spoorlijn Apeldoorn - Deventer aan. Een jaar later werd de lijn doorgetrokken naar Almelo. De Hollandsche IJzeren Spoorweg-Maatschappij (HIJSM) zorgde voor de exploitatie. Aangezien SS en de HIJSM concurrenten waren, kreeg de spoorlijn een eigen station. De spoorlijnen kruisten elkaar gelijkvloers ten noordwesten van beide stations. De lijn was aangelegd als lokaalspoorlijn maar werd al binnen vijf jaar omgebouwd tot hoofdspoorweg.

Weer ruim twintig jaar later, in 1910, werd de spoorlijn naar Raalte en Ommen geopend. De Overijsselsche Lokaalspoorweg-Maatschappij Deventer - Ommen zorgde voor de aanleg.
De exploitatie werd verricht door SS, zodat het station van SS gebruikt kon worden. In diezelfde tijd werd begonnen met de aanpassing van de spoorlijnen in Deventer. De spoorlijnen werden opgehoogd om ongelijkvloerse kruisingen met het wegverkeer mogelijk te maken. Ook kwam er één gezamenlijk station voor alle lijnen. Het huidige stationsgebouw stamt uit 1914, de gebouwen op het eilandperron zijn gebouwd in 1920.

De spoorbrug over de IJssel.


In 1865 werd Deventer op het spoorwegnet aangesloten, toen de verbinding met Zutphen gereedkwam. Het jaar daarop werd de lijn doorgetrokken naar Zwolle. Het traject Zwolle-Zutphen maakte deel uit van de spoorlijn Arnhem - Leeuwarden.
Een verbinding met het westen kwam er pas in 1887, toen de lijn naar Apeldoorn werd geopend. De spoorbrug over de IJssel was het eerste deel van het traject dat werd aangelegd.
De spoorlijn Apeldoorn - Deventer was oorspronkelijk bedoeld als lokaalspoorweg en werd aangelegd door de Koninglijke Nederlandsche Locaalspoorweg-Maatschappij. De verbinding met Almelo volgde in 1888. Het traject Apeldoorn - Almelo werd al spoedig overgenomen door de Hollandsche IJzeren Spoorweg-Maatschappij, die in 1892 ook sneltreinen op de lijn introduceerde. Apeldoorn had al sinds 1876 een verbinding met het westen als halte aan de spoorlijn Amsterdam - Zutphen. In 1917 werd Amersfoort – Apeldoorn – Deventer – Almelo de hoofdroute van het westen naar Twente. Apeldoorn-Zutphen werd een nevenlijn.

Tweede Wereldoorlog.

De enkelsporige brug, die ook toegankelijk was voor ander verkeer dan de treinen, deed dienst tot 1940. Na de inval van de Duitsers op 10 mei van dat jaar blies de Nederlandse genie de spoorbrug op om het oprukken van de Duitse troepen te vertragen. Omdat de spoorverbinding belangrijk was voor de Duitsers, legden ze een noodbrug aan, die al op 5 juni 1940 gereed was. De nieuwe brug werd het jaar daarop nog tweemaal versterkt.

Op 6 april 1945 was het de beurt aan de Duitsers om de spoorbrug op te blazen, ditmaal om de opmars van de geallieerde troepen te vertragen.
Na de Bevrijding bouwden de Royal Engineers een nieuwe noodbrug van het type baileybrug voor het spoorverkeer.
Op 1 november 1945 reed de eerste trein over de nieuwe brug. Deze brug, die de naam Katherine Millerspoorbrug kreeg naar de dochter van luitenant-kolonel W.S. Miller, die de leiding had bij de bouw, was enkelsporig en bood geen ruimte voor ander verkeer dan de trein.

Een uitgebreide film over de spoorbrug over de IJssel met heel veel informatie.





Het stationsplein en het stationsgebouw van Deventer.
(bron: www.stationsweb.nl)



De IJsselbrug bij Deventer met reizigerstrein 23 (Enschede - Amsterdam), bestaande uit locomotief NS 1311 een bagage/restauratierijtuig plan D, drie vooroorlogse stalen personenrijtuigen en twee rijtuigen plan E d.d. 19 maart 1959.
(Foto: R. Ankersmit)


      

Het eerste wissel van het emplacement Deventer vanaf het enkelspoor over de IJsselbrug uit de richting Apeldoorn (links) en het westelijke gedeelte van het emplacement met op de achtergrond post T (rechts) d.d. 8 juni 1957.
(Foto's: R. Ankersmit)


      

Het emplacement in oostelijke richting met goederentrein 4277 (Zutphen - Zwolle Rangeerstation), bestaande uit locomotief NS 1129 en vijf wagens (links) en het emplacement in oostelijke richting met op de achtergrond post II d.d. 24 februari 1964.
(Foto's: R. Ankersmit)


      

Het emplacement in westelijke richting gezien vanuit post II (links) en het goederenemplacement in oostelijke richting gezien vanuit post II (rechts) d.d. 24 februari 1964.
(Foto's: R. Ankersmit)


      

Het oostelijk gedeelte van het emplacement met reizigerstrein 236 (Enschede - Amsterdam) en op de achtergond post III d.d. 8 juli 1957 (links)
en de aankomst van goederentrein 7056 (Susteren - Zwolle Rangeerstation), bestaande uit locomotief NS 1210 en 51 wagens met 102 assen d.d. 24 februari 1964 (rechts).
(Foto's: R. Ankersmit)



Reizigerstrein 425 (Nijmegen - Zwolle) bestaande uit treinstel ElD3 418, postrijtuig Pe 924 en treinstel ElD4 602 bij het inrijsein L 9-16 en Lh d.d. 24 februari 1964.
(Foto: R. Ankersmit)


Gebruikte afkortingen: Blokstelsels: De beveiliging van het station Deventer bestond uit de posten T, I, II, III en de post IJsselbrug.
In de posten T, II, III en de post IJsselbrug waren Siemens & Halske handelinrichtingen geplaatst; voor een uitleg over de werking van deze toestellen klik hier (bestandsgrootte 456 kB).
In post I was een blokkast en op het perron bij post I was een Alkmaarse Handelinrichting geplaatst.
Voor een uitleg over de werking van de blokkast klik hier (bestandsgrootte 5,29 kB) en voor een uitleg over de werking van de Alkmaarse Handelinrichting klik hier (bestandsgrootte 11,2 kB).

Ter hoogte van de inrijseinen C 2,3,6,7, D 2,3,6 en Jh2,3,6,7 kan het waarschuwingslicht worden getoond.
Dit licht gaat automatisch branden bij aankomst van Apeldoorn en Diepenveen op spoor IIIa, IIb en van Snippeling Aansluiting op de sporen IIIb/IIa en VIb/VIIa.

Klik hier om de emplacementstekening van Deventer te openen (bestandsgrootte 206 kB).


Post T

Post T stond ten westen van het perron bij km. 43.873.

Het emplacement in noord - westelijke richting met post T d.d. 14 april 1957.
(Foto: R. Ankersmit)

.


Tekening van de handelinrichting in post T.



Post I

Post I stond op het perron.

De blokkast in post I d.d. 3 april 1965.
(Foto: J.G.C. van de Meene)



Tekening van de blokkast in post I en de Alkmaarse Handelinrichting bij post I.

De handelingen in post I worden hier beschreven.(bestandsgrootte 258 kB)


Post II

Post II stond aan de westzijde van het goederenemplacement bij km. 42.936.


De handelinrichting in post II.
(bron: Het Utrechts Archief)



Tekening van het bedieningstoestel in post II.
(Klik op de tekening voor een vergroting)



Post III

Post III stond aan de oostzijde van het goederenemplacement bij km. 42.300.


Tekening van de handelinrichting in post III.




Post IJsselbrug

Deze post I stond ten westen van de brug over de IJssel.


De post IJsselbrug met op de achtergond de enkelsporige brug over de IJssel d.d. 23 december 1964.
(Foto: J.G.C. van de Meene)



De handelinrichting in de post IJsselbrug d.d. 23 december 1964.
(Foto: J.G.C. van de Meene)


      

Een detail van de handelinrichting in de post IJsselbrug d.d. 23 december 1964.
(Foto: J.G.C. van de Meene)



Tekening van de handelinrichting in de post IJsselbrug.


Met ingang van 7 april 1968 is het blokstelsel III richting Twello omgebouwd naar automatisch blokstelsel voor dubbel / enkelspoorrijden met lichtseinen van het stelsel 1954.
Het toestel in de post IJsselbrug is dienovereenkomstig aangepast.

Tekening van de handelinrichting in de post IJsselbrug na de wijzigingen d.d. 7 april 1968.

Alle bijzonderheden en bedieningshandelingen worden hier beschreven.(bestandsgrootte 268 kB)

Met ingang van 26 mei 1968 is de klassieke beveiliging vervallen en is op dit station een NX - CVL beveiliging in dienst gesteld.

Vanuit deze post worden de emplacementen te Apeldoorn, Olst, Deventer, Snippeling Aansluiting en Rijssen bediend.

In verband met deze wijzigingen is een overzicht van het moderniseringsproject Deventer verschenen; klik hier om dit te openen.(bestandsgrootte 2,08 mB).

      

Het interieur van de NX - CVL post met het station Apeldoorn d.d. 2 juni 1979.
(Foto's: W. Vos)


      

Het interieur van de NX - CVL post met het station Olst en de IJsselbrug (links) en het station Deventer (rechts d.d. 2 juni 1979.
(Foto's: W. Vos)


      

Het interieur van de NX - CVL post met het station Deventer Goederen (links) en Snippeling Aansluting (rechts) d.d. 2 juni 1979.
(Foto's: W. Vos)



Het interieur van de NX - CVL post met het station Rijssen d.d. 2 juni 1979.
(Foto: W. Vos)

Voor een beschrijving van het station Diepenveen klik hier.
Voor een beschrijving van Snippeling Aansluiting klik hier.
Voor een beschrijving van het station Twello klik hier.
Voor een beschrijving van het station Rijssen klik hier.
Voor een beschrijving van het station Zutphen klik hier.

Terug naar Home Terug naar seinhuizen