Op 31 mei 2022 is een uitgebreide toevoeging geplaatst i.v.m. het verdwijnen van de kruising in de spoorlijnen Utrecht Centraal - Amersfoort en Hilversum - Utrecht Maliebaan (Spoorwegmuseum) en er zijn een aantal foto's, tekeningen en films toegevoegd.
De wijzigingen zijn te herkennen aan de blauwe kleur van de tekst.
De post Blauwkapel ligt aan de spoorlijn Utrecht CS - Amersfoort bij km. 3.840.
De NX-beveiliging is in dienst gesteld op 21 april 1952 en is op 24 juni 1962 vervangen door de CTC beveiliging.
De NX-beveiliging omvatte alle wissels en seinen te Blauwkapel west, -noord, -oost en -zuid en die van de raccordement-aansluitingen "Gasfabriek" en "Beenzwartfabriek".
Langs het spoor van Hilversum waren het bloksein en voorsein van blokpost Groenekan West als lichtseinen van het stelsel 1946 uitgevoerd.
In tegengestelde richting waren de laatste seinen van Blauwkapel Noord tevens voorsein van het blok (arm) sein te Groenekan West.
Te Groenekan Oost, Groenekan West en Utrecht Maliebaan waren afzonderlijke beveiligingen met armseinen.
Voor een beschrijving van de blokpost Groenekan Oost klik hier.
Voor een beschrijving van de blokpost Groenekan West klik hier.
Voor een beschrijving van het station Utrecht Maliebaan klik hier.
Voor Blauwkapel betekent de CTC een kleine stap terug ten opzichte van de NX-beveiliging. Nu moeten alle wissels en seinen weer apart bediend worden en heeft men op het bedieningstableau geen wisselstandwijzers.
De post Blauwkapel (links) en de overweg in de Eijkmanlaan gezien vanuit de post (rechts). (Foto's: W. Vos)
Gebruikte afkortingen:
Blw = Blauwkapel
Amf = Amersfoort
Hvs = Hilversum
Bhv = Bilthoven
Dld = Den Dolder
Gro = Blokpost Groenekan Oost
Grw = Blokpost Groenekan West
Mtk = Maartensdijk
Sdn = Soestduinen
St = Soest
Ut = Utrecht CS
Utm = Utrecht Maliebaan
In de post was vanaf 24 juni 1962 een CTC toestel geplaatst; voor een uitleg over de werking van dit toestel klik hier.
De emplacementstekening van Blauwkapel.
De emplacementstekening van Bilthoven.
De emplacementstekening van Den Dolder.
De emplacementstekening van Soestduinen.
De emplacementstekening van Soest.
De emplacementstekeningen van Groenekan West (links) en Maartensdijk (rechts).
De bijzondere beweegbare bovenleidingsconstructie.
Boven de kruising te Blauwkapel is een beweegbare bovenleidingsconstructie aangebracht waardoor de elektrische tractie een ononderbroken contact met de bovenleiding heeft.
De elektrische locomotief NS 1306 onder de kruisende bovenleiding van de sporen Utrecht CS - Amersfoort (links) en een close-up van de beweegbare bovenleidingsconstructie (rechts) d.d. 26 juni 1990 (Foto's: J.A. Bonthuis) (bron: Stichting SNR Railverzamelingen)
De passage van een trein van Utrecht via Amersfoort naar Ede-Wageningen (links) en een goederentrein van Nijmegen naar Beverwijk met locomotief NS 1223 rijdt in noordelijke richting (rechts) d.d. 6 augustus 1969. (Foto's: J.C. de Jongh) (bron: Stichting SNR Railverzamelingen)
De beweegbare bovenleidingsconstructie wordt bediend door de schakelaars no. 25 en 26.
In te stellen rijweg
Stand van de schakelaars
Utrecht CS - Bilthoven Bilthoven - Utrecht CS
Beide schakelaars verticaal
Utrecht Maliebaan - Hilversum
rechterspoor
Hilversum - Utrecht Maliebaan
linkerspoor
Schakelaar 26 horizontaal
Utrecht Maliebaan - Hilversum
linkerspoor
Hilversum - Utrecht Maliebaan
rechterspoor
Schakelaar 25 horizontaal
Het instellen van een rijweg over de kruising heeft alleen gevolg indien de betreffende schakelaars in de juiste stand staan en de startknop is bediend.
De kruising in noordelijke richting (links) en in oostelijke richting (rechts). (Foto's: W. Vos)
De beweegbare bovenleidingsconstructie. (Foto's: W. Vos)
De aangepaste wisselsteller waarmee de beweegbare bovenleidingsconstructie wordt bediend d.d. 27 augustus 2001. Deze steller heeft een afwijkende overbrenging van de tandwielkast (1:45 in plaats van 1:13). (Foto: Nico Spilt)
Post T
Het CTC tableau van Blauwkapel. (Foto's: W. Vos)
De tekening van het CTC-tableau van Blauwkapel. (Tekening: Sven Zeegers)
Treinaankondiging in de stations Bilthoven, Den Dolder en Soest
In de dienstruimte van de stationsgebouwen te Bilthoven, Den Dolder en Soest is een treinaankondiging, bestaande uit een geel lampje (voor ieder spoor en voor iedere rijrichting) en een schel aanwezig zodat het dienstdoende personeel kon zien vanuit welke richting op welk spoor een trein te verwachten viel.
Zodra de trein een bepaald punt voorbijrijdt en de rijweg naar een stationsspoor is ingesteld gaat het desbetreffende gele lampje branden en de schel luiden.
Zodra het eerste wissel overgereden is, dooft het gele lampje en zwijgt de schel.
Bij een storing van een sein dat toegang geeft tot het emplacement mag niet op de juiste werking van de aankondiging worden vertrouwd.
Het kastje met de treinaankondiging van station Bilthoven is bewaard gebleven en bevindt zich thans in privébezit.
Het kastje met de treinaankondiging van station Bilthoven.
Modernisering beveiliging en emplacementswijzigingen
Vooruitlopend op de modernisering van de beveiliging te Blauwkapel is de spoorsituatie ingrijpend gewijzigd zoals blijkt uit de onderstaande tekening.
De emplacementstekening na de wijzigingen. (klik op de tekening om deze te vergroten)
Tussen Utrecht CS en Blauwkapel kwamen 4 sporen, bij Utrecht Overvecht werden diverse wisselverbindingen aangebracht en tenslotte werd een fly-over aangelegd.
Omdat het treinverkeer tussen Hilversum en Utrecht Maliebaan niet meer plaatsvindt is de bijzondere kruising (het superkruis) niet meer nodig.
Omdat deze bijzondere kruising veel onderhoud nodig heeft wordt deze kruising m.i.v. 26 mei 2022 opgebroken en vervalt ook de beweegbare bovenleidingsconstructie.
Gelijktijdig met deze ombouw worden ook de emplacementen te Blauwkapel Noord en Zuid vereenvoudigd; hierbij vervallen alle wissels en seinen.
Het oostelijke spoor tussen Blauwkapel Zuid en Utrecht Maliebaan is al vele jaren niet meer als zodanig in gebruik; het treinverkeer wordt afgewikkeld over het westelijke spoor.
Omdat de sporen van Utrecht Maliebaan richting Lunetten in het jaar 2009 zijn opgebroken is het Spoorwegmuseum alleen nog per trein bereikbaar vanaf Blauwkapel.
Deze treinen rijden vanuit Utrecht naar Blauwkapel Oost en maken kop op het spoor BJ en vertrekken vervolgens in de andere rijrichting naar het Spoorwegmuseum.
Het spoor BJ te Blauwkapel Oost is daartoe uitgerust met een keermogelijkheid; er staan cijferborden (sein 304 SR) en er is een soort "bordes" geplaatst waardoor het treinpersoneel gemakkelijker kan uit- en instappen.
De emplacementstekening na de wijzigingen vanaf 26 mei 2022. (klik op de tekening om deze te vergroten)
Drie schematische situatietekeningen. (Tekeningen: Nico Spilt)
Twee films gemaakt op 9 december 2021 door Cabview Holland van twee cabineritten tussen Utrecht Centraal en het Spoorwegmuseum.
De passage van de kruising bij Utrecht Blauwkapel op 3 februari 1995. Gefilmd door Kees van de Meene vanuit de cabine van een Blokkendoos. De trein rijdt van het Spoorwegmuseum richting Hilversum.
In de nieuwste aflevering van NVBS Actueel is hier een uitgebreid artikel over het kruispunt Blauwkapel geplaatst.
Op 14 mei 2022 werd afscheid genomen van het kruispunt Blauwkapel. Er werden toen enkele ritten gereden met historisch materieel. Voor het laatst sinds 1874 konden vanaf Hilversum treinen rijden naar de Maliebaan; klik hier om een publicatie van ProRail hierover te bekijken.
ProRail heeft hier een beschrijving over het spoorwerk rondom Blauwkapel in Utrecht gepubliceerd.
Het verwijderen van één van de kruisingen te Blauwkapel.
Het "einde" van de CTC beveiliging te Blauwkapel.
Met ingang van 29 april 1996 is de CTC beveiliging te Blauwkapel vervallen en is de beveiliging van de baanvakken Utrecht CS - Amersfoort / Baarn en Utrecht Maliebaan - Blauwkapel een onderdeel geworden van de ProRail Procesleiding Utrecht.
Na de buitendienstelling van de beveiliging is de post blijven staan en is geruime tijd in gebruik geweest als woning.
De post is vanaf 6 september 2019 in gebruik als een horeca bedrijf onder naam "Mevrouw Peer".
Een film van RTV Utrecht over de totstandkoming van het horeca bedrijf.
De sporen in oostelijke richting met de fly-over (links) en de post in gebruik als woning (rechts) d.d 28 maart 2012. (Foto's: W. Vos)
Voor een beschrijving van het station Baarn klik hier.
Voor een beschrijving van de NX beveiliging te Amersfoort klik hier.
Voor een beschrijving van het station Hilversum klik hier.
Voor een beschrijving van de klassieke beveiliging van het station Utrecht klik hier.
De post Blauwkapel (links) en de overweg in de Eijkmanlaan gezien vanuit de post (rechts).
Terug naar Home 
Terug naar seinhuizen