Het wissel

Wissel 13A te Simpelveld met links het grendel en rechts de wisselsteller.

We kunnen de wissels onderscheiden:

Handwissel
Een omzetstoel van een handwissel. Witte kant boven is de voorkeurstand.
Wissels die door middel van een wisselkloot met de hand worden omgelegd. Deze wissels zie je veel op rangeerterreinen.

Elektrische wissels

Links een elektrisch wissel. Rechts: Detailopname van een elektrisch wissel. Links de stangen en mechanisme van het wissel. Midden onder de afscherming van de tongencontrole en rechts de wisselmotor.

Wissels bediend door een elektrische wisselsteller. Vaak worden zij aangestuurd door een stelknoptoestel (klassiek maar elektrisch) of tegenwoordig vanuit een relaisbeveiliging.

Centraal bediende wissels

Een mechanische wisselsteller. Links de stangen naar de wisseltongen. Op de schijf de nok welke één van de tongen omzet. De andere zit verschoven aan de onderzijde. Rechts de trekdraden welke van het handel af komen.

Wissels bedient door mechanische wisselstellers door trekdraden vanuit een post.

Verder zijn er verschillende types.

Gewoon wissel
Hogesnelheidswissel met meebewegend puntstuk.
Bedienbare kruising (een kruising met tongen) (X-wissel)
Engels wissel (4 in elkaar geschoven wissels)
Drieweg wissel (symmetrisch of verschoven)
Meegebogen wissel (wissel voor in de bocht)
Symmetrisch wissel (Y-wissel)

Andere wisselbegrippen.

Overloopwissel |/| : Twee wissels tegenover elkaar om van het ene doorgaande spoor naar het andere doorgaande spoor te kunnen.
Wisselstraat: Groep wissels waarover een trein moet om zijn weg te kunnen volgen.
Krom rijden : Aftakkend rijden naar een zijspoor en niet rechtdoor.
Afbuigend: Zie krom rijden
Rechtsleidend: Het wissel ligt naar rechts.
Linksleidend: Het wissel ligt naar links.
Kruiswissel |X|: Vier wissels en een kruising (2 overloopwissels over elkaar)

Hoe ziet het wissel er uit.
Het wissel bestaat uit belangrijke onderdelen.
Van voor naar achter:

De tongen.
(Het bewegende deel wat voor de rijrichting zorgt)
De tongen zijn op een punt dunner wat ervoor zorgt dat deze kunnen bewegen. De tongen buigen en hebben dus geen scharnier. De tong begint bij de steller waar een speciale stoel zit met een heuvel. Daar beweegt de tong overheen wat ervoor zorgt dat hij extra goed aanligt en beter omgaat.

Het puntstuk.
Hier kruisen twee spoorstaven zich. Omdat de wielen flenzen hebben (hoge rand die langs de spoorstaaf lopen en de wielen de weg wijzen. Zij volgen de spoorstaaf) en deze dus langs de spoorstaaf lopen en er niet op kunnen, is er een sleuf in het puntstuk waardoor de flens zijn weg kan volgen. Dit is ook het gevoeligste stuk van het wissel voor ontsporingen.

De strijkregels
De strijkregels begeleiden de andere flens en zorgen ervoor dat het wiel op het puntstuk de juiste spoorstaaf volgt.

De steller
De steller beweegt de tongen in de juiste positie. Dit kan elektrisch of mechanisch.

Met de handels met de witte opschriftplaatjes kunnen de wissels mechanisch worden bediend.
Door het omleggen van het handel beweegt men de ketting (over het handel) waaraan de trekdraden zijn gekoppeld.
Bij de wisselsteller zal de trekdraad weer overgaan in een ketting die om een schijf zit. Deze zal dan gaan draaien. De nokken op de schijf nemen de twee stangen van de tongen mee (een zit onder de schijf), waarna de tongen een voor een naar hun andere positie gaan.

De koppeling van de steller (achter) met de tongen van het wissel.

Engels wissel

Links een kruisstuk van een Engels wissel, niet te verwarren met het puntstuk rechts.

Met deze handels bedient men seinen (rood) wissels (wit) en grendels (groen)

Aan de lantaarn is te zien in welke stand het wissel ligt. De pijl beweegt op en neer. Er zit een Z vormige pijl in die afhankelijk van de stand een pijl naar links of naar rechts laat zien. Er zijn ook lantaarns die gewoon draaien. Ook kan er andere informatie opstaan zoals einde bovenleidingsbord als het wissel ligt in de stand naar een spoor zonder bovenleiding.

Terug naar Home

terug naar Uitleg