Spooraansluitingen op stations zijn een onderdeel van de stationsbeveiliging.
Een voorbeeld van een spooraansluiting op stations is de aansluiting van de sporen 5 t/m 11 op spoor Ib te Sneek.
Een gedeelte van de emplacementstekening van Sneek
Bij deze aansluiting stond een relaiskast waarin een klein bloktoestel was geplaatst.
Tekening van de blokkast bij de wissels 37/38 (links) en het toestel in de jaren zeventig (rechts) in het bezit van een particulier.
(Foto: W. Vos)
Na het vergrendelen van de wissels in de normale stand werd de sleutel terug in het blokkastje gestoken en het venster teruggegeven.
Op de vrije baan komen vaak spooraansluitingen voor zoals aansluitingen van lossporen, fabriekssporen of van een spoorlijn zonder blokstelsel.
De aansluiting wordt bediend door een rangeerdeel dat van een bepaald station naar de aansluiting rijdt en daarna terugkeert ("heen en terug") of door een trein die na afloop van de rangeerbewegingen op de aansluiting doorrijdt naar een volgend station ("doorgaande bediening").
De beveiliging bij deze aansluiting kan zo worden uitgevoerd dat het rangeerdeel kan worden "opgesloten" zodat tijdens het verblijf op de aansluiting normaal treinverkeer op het baanvak mogelijk is.
Een voorbeeld van een spooraansluiting langs de vrije baan is Oudega.
Het emplacement van Oudega.
Het blokkastje van Oudega.
Te Oudega waren twee toegangswissels voor de aansluiting. Beide konden met dezelfde sleutelbos ontgrendeld worden. Aan de ene kant was een kopspoor met losweg aan de andere kant een stop-ontspoorblok in combinatie met een wissel. Bij wissel 1 stond een relaiskast waarin een blokkastje zat voor de sleutels. Bij opsluiten van een trein werden de sleutels na het in de normale stand vergrendelen van alle wissels en het stop-ontspoorblok in het toestel gestoken en d.m.v. een venster gemeld dat de trein aan de kant stond.
Nu kon er weer treinverkeer plaatsvinden. De trein was dan tijdelijk "verdwenen". Na het vrijmaken van het venster voor het uitnemen van de sleutels werd de trein weer in het blok geplaatst en kon deze retour Sneek danwel verder richting Workum.
Voor het rangeren bij Oudega moest de aankondiging van de AKI tijdelijk worden uitgeschakeld. Dit kon door een ter plaatste geplaatst sleutelkastje waardoor de sectie werd uitgeschakeld.
Het venster "Trein op aansl." werd gewisseld met post T Sneek.
Spooraansluitingen bij "moderne" beveiligingen
Aansluitingen van zijsporen op stations of op de vrije baan binnen het verantwoordelijksgebied van een station zijn meestal voorzien van handwissels met elektrische grendels.
De grendels worden vanuit de bedieningspost met ontgrendelingsknoppen bediend waarna het wissel ter plaatse kan worden omgelegd.
Het tableaugedeelte van Zoetermeer in de NX-post Gouda d.d. 3 maart 1979 waarop de ontgrendelingsknoppen zijn te zien.
(Foto: W. Vos)
Handwissel met elektrisch grendel te Den Helder d.d. 23 april 1977.
(Foto: W. Vos)
De beveiliging wordt uitgevoerd als een Overlay Track Circuit (OTC) schakeling. Een beschrijving van de OTC schakeling is hier te vinden.
Terugkeren op het hoofdspoor kan alleen als het hoofdspoor geheel of over een bepaalde afstand vrij is.
Het rangeerdeel moet met beperkte snelheid rijden omdat de stand van het eerstvolgende sein niet bekend is.
.jpg)
.jpg)
De spooraansluiting onderstation Kootwijk in de spoorlijn Amersfoort - Apeldoorn d.d. 2 maart 1975.
(Foto's: W. Vos)
terug naar Home 
terug naar Uitleg