V-NX toestellen


V-NX staat voor Vereenvoudigd-NX toestel.

     

Het V-NX toestel te Abcoude d.d. 3 september 1975.
(Foto's: W. Vos )


    


Het V-NX toestel te Breda d.d. 7 februari 1981.
(Foto's: W. Vos )


     

Het V-NX toestel van de spoorlijn Utrecht - Arnhem te Utrecht.
(Foto's: W. Vos )


     

Het V-NX toestel van Lage Zwaluwe te Dordrecht d.d. 7 februari 1981.
(Foto's: W. Vos )



Om op enkele onderdelen te bezuinigen is in de jaren '70 begonnen met een nieuw ontwerp wat nog veel lijkt op het NX tableau.

Met uitzondering van de bediening en de schematische weergave van sporen is er niets veranderd. Dezelfde kasten en panelen als NX zijn ook hier weer toegepast.
Alleen de dure onderdelen, zoals de beginknoppen en wisselstandaanwijzers zijn vervallen in het nieuwe ontwerp. De draai-, druk- en trekbare beginknoppen zijn vervangen door drukknoppen (zelfde als de eindknoppen), de wisselstandaanwijzers door lampjes. Door de vernieuwde bediening moest ook een deel van de relaisinstallatie gewijzigd worden. Na een periode van proefdraaien bleek dit systeem niet het gewenste overzicht voor grotere emplacementen te hebben. Bij een grotere hoeveelheid wissels en sporen op een klein gedeelte van het tableau zijn de ingestelde rijwegen nauwelijks meer van elkaar te onderscheiden.
Hierna is een aantal jaren later overgestapt op het Integra Domino systeem.
Omdat deze toestellen waren opgebouwd uit goedkope onderdelen werden deze toestellen door het bedieningspersoneel al snel gekscherend "Hemabakken" genoemd.

Er zijn in Nederland 7 V-NX toestellen geplaatst.
In de onderstaande tabel is een opsomming gegeven van alle V-NX beveiligingen.

StationDatum indienststellingDatum buitendienststellingBijzonderheden
Abcoude15 april 197328 maart 1976>> NX-CVL Amsterdam
Breda10 september 197215 oktober 1999
Driebergen28 november 197123 juni 2000>> CVL Utrecht
Maarn24 februari 197223 juni 2000>> CVL Utrecht
Ede-Wageningen7 mei 197223 juni 2000 >> CVL Utrecht
Wolfheze7 mei 197223 juni 2000>> CVL Utrecht
Lage Zwaluwe16 mei 19716 juli 1980>> NX-CVL Dordrecht

Beschrijving tableau
Het tableau bestaat uit een aantal kasten van ongeveer 50 cm breed.
Op deze panelen staat een gestileerde afbeelding van het emplacement met daarop verschillende bedieningsknoppen.


Een tekening van het tableau van Abcoude met daarop de verschillende knoppen en signaleringen.



  1. Keuzeknoppen



    2. Deze knoppen moesten worden gedrukt voordat een beginknop kon worden gedrukt.

    Er bestaan 4 knoppen t.w.:
  2. Stop / Door knoppen



    3. Deze knoppen dienden voor de bediening van een sein langs de vrije baan in de aankondigingssectie van een overweg bij een halte. Voor een stoppende trein bij de halte kwam het sein tussen de halte en de overweg
    in de stand stop en werd de aankondigingssectie van de overweg uitgeschakeld. Na verloop van enige tijd werd de aankondigingssectie weer ingeschakeld en kwam het sein bij een gesloten overweg weer in de stand voorbijrijden.
    Voor een doorrijdende trein bleef de aankondigingssectie ingeschakeld en werkte het sein automatisch.

  3. Eindknoppen



    4. Deze knoppen konden alleen worden gedrukt. Als de eindknop rood is leidt de rijweg naar "verkeerd spoor".

  4. Wisselknoppen



    5. Met deze knoppen werden de wissels individueel bediend.

  5. Grendelknoppen



    6. Het grendel van wissels of de brug kan worden vrijgemaakt door de bijbehorende grendelknop naar onder te draaien. Hierdoor kan het wissel of de brug ter plaatse worden ontgrendeld.

  6. Dimmen sein- en tableauverlichting



    7. Op het toestel is ook een schakelaar aangebracht 'seinverlichting hoog-laag'. Hiermee kunnen alle bediende seinen en de cijferbakken van de toeleidende P-seinen gedimd worden ('s avonds).
    Naast het dimmen van de seinverlichting kunnen ook de tableaulampjes gedimd worden. Dit gebeurd met de schakelaar 'tableaulampjes' met de standen 'laag - midden - hoog'.

  7. Storingen



    8. Storingen ten slotte, worden ook op het tableau gesignaleerd. Het gaat hierbij om: stroomvoorziening, wissels vrijmaken, aarde en codegever.

  8. Stroomvoorziening en wissels vrij maken

    9. Het gaan branden met rood knipperlicht geeft aan dat er een storing is opgetreden in het voedingssysteem van de V-NX-installatie.
    Het gevolg kan zijn dat een deel van de spoorrelais afvalt en de wissels vergrendeld worden en de betrokken seinen op rood vallen. Het tableau geeft dan de beruchte 'kerstboom' te zien (alle rode vergrendelingslampjes branden). Als de spanning weer terug komt dooft het storingslampje en zal een groen lampje boven de knop 'wissels vrijmaken' gaan branden.
    Door op de knop te drukken komen de wissels na verloop van 2 minuten weer vrij.

  9. Aarde en codegever

    10. De storing aarde spreekt voor zich. Het lampje codegever werkt als volgt. Als het lampje codegever brandt, dan betekent dit een storing in de knipperspanningsvoorziening (laat een sein knipperen) voor de seinverlichting.
    In de schakelingen zijn voorzorgsmaatregelen ingebouwd die voorkomen dat een sein dat 'groen knipper' toont niet opeens groen gaat tonen, wat een veel beter seinbeeld is dan de omstandigheden toestaan

Bediening en signalering

Als een trein het beheersgebied van de post binnenkomt brandt er bij het spoor waar de trein rijdt een geel lichtje en er gaat een zoemer af.
Wanneer de betrokken seinknop wordt gedrukt, zwijgt de zoemer. Het lampje dooft als het sein uit de stand stop komt. Nu moet er een rijweg worden ingesteld. Dit kan op verschillende manieren.

Normale rijweg

Door het achtereenvolgens drukken van de keuzeknop Norm.(zie onderdeel a), de beginknop en de eindknop komt een normale rijweg tot stand. Om deze rijweg te herroepen drukt men de keuzeknop Herr. (zie onderdeel a). Is er bij de rijweginstelling nog sprake van een stop-door schakeling dan dient eerst de 'stop' of 'door' knop te worden bediend..
Als de trein zich binnen de naderingsafstand bevindt blijven de wissels in de rijweg 2 minuten vastliggen omdat de rijdende trein mogelijkerwijs niet tijdig kan stoppen.
Eindknoppen hebben normaal een zwarte kleur. Bij een spoor zonder bovenleiding is de eindknop blauw. Bij rijwegen naar "verkeerd spoor" is de eindknop rood.
Rijwegen naar een spoor met een rode eindknop konden alleen worden ingesteld als een rijweg met beperkte snelheid.

Rijweg met beperkte snelheid

Voor een rijweg met beperkte snelheid dient in plaats van de keuzeknop Norm. de keuzeknop B.S. (zie onderdeel a) te worden gedrukt en vervolgens de begin- en de eindknop te drukken.

Automatische rijweginstelling

Sommige seinen konden in de automatische stand worden gebracht.
Dit werd gedaan door in plaats van de keuzeknop Norm. de keuzeknop Aut. (zie onderdeel a) te worden gedrukt en vervolgens de begin- en de eindknop te drukken.
Het betreffende sein werkte vervolgens automatisch.

terug naar Home terug naar Uitleg