Literatuur

NVBS - De beveiligingen bij de Nederlandse spoorwegen

J.G.C. van de Meene, R. Ankersmit, R.T. Jongerius en anderen

Dit boek is een bundeling van een drietal uitgaves van 'De beveiligingen bij de Nederlandse spoorwegen' uit 'Op de rails' van de NVBS. Opgenomen zijn de werken uit 1965, 1969 en 1980. Het boek sluit af met enkele korte stukken uit halverwege jaren tachtig, waarin de laatste restanten van de klassieke beveiliging worden beschreven.
In dit boek worden door de kundige schrijvers alle beveiligingen beschreven die bij de N.S. in gebruik zijn geweest, van klassiek tot NX. Vele foto's en afbeeldingen verduidelijken de tekst, waardoor alles zeer begrijpelijk wordt uitgelegd.
Vermeldenswaardig is dat van W. Vos, medeauteur van deze site, in de uitgave van 1980 een hele reeks foto's zijn opgenomen. 

Handboek voor Spoorwegtechniek (Deel 2)

J. Dekker, J. v.d. Lip en J. Wind

De driedelige uitgave van dit handboek is een fantastische encyclopedie over alles wat te maken heeft met spoorwegen. Deel 2 staat volledig in het teken van het seinwezen en behandelt alles over de werking van alle binnen- en buitenapparatuur die bij de N.S. in gebruik is geweest. Door de vele technische tekeningen en foto's wordt de hele techniek inzichtelijk gemaakt. 

Het Seinwezen op de Nederlandsche Spoorwegen

L.H.N. Dufour

Historisch boek met uitgebreide uitleg over de beveiligingsinstallaties van de klassieke beveiliging. Minder uitgebreid en technisch als het 'Handboek voor Spoorwegtechniek', maar zeker een interessant boek! 

150 jaar seinen voor treinen

H.G. Hesselink

Dit boekje beschrijft alle klassieke seinen uit het seinreglement en belicht ook de geschiedenis ervan. De schrijver van dit boek, H.G. Hesselink heeft een enorm fotoarchief op seinwezengebied, waaruit dan ook geput is bij de uitgave van dit boekje. Hierbij is getracht om voort te borduren op het voornoemde boek van Dufour uit 1915. 

Automatisch blokstelsel
Op de Nederlandsche Spoorwegen

Ir. J.H. Verstegen

Een zeer uitgebreide en volledige uiteenzetting over de techniek achter het automatisch blokstelsel en de invoering ervan. Het eerste gedeelte beschrijft de proefnemingen met automatisch blokstelsel met armseinen, welke overigens niet altijd vlekkeloos verliepen, tot de uiteindelijk indienststelling op een aantal lijnen. Het tweede gedeelte beschrijft de lichtseinen. Vele technische beschrijvingen en tekeningen, opgenomen als uitvouwbare bijlagen, maken de techniek inzichtelijk.
Het boek dateert uit 1947 en dit exemplaar behoorde ooit tot de (uitleenbare) collectie van de H.T.S. in Heerlen.

Automatische beveiliging
Van niet-afgesloten overwegen

Ir. J.H. Verstegen

Een boek met een soortgelijke opzet als het voorgaande, echter nu over de automatische beveiliging van niet-afgesloten overwegen, oftewel de eerste AKI's. Door een in 1922 doorgevoerde wetswijziging was het namelijk mogelijk geworden om op de hoofdspoorwegen ontheffing te verlenen van de verplichting tot afsluiting van een overweg, mits deze niet druk was en men vanuit beide kanten voldoende zicht op de spoorbaan had. Ook hier wordt de techniek heel uitgebreid beschreven en middels technische tekeningen verduidelijkt.
Het boek dateert eveneens uit 1947 en behoorde ook ooit tot de (uitleenbare) collectie van de H.T.S. in Heerlen.

Seinregelement

Nederlandsche Spoorwegen

Seinregelement uit 1934 als herdruk 1947 met 1 t/m 5de wijzigingsblad. Het mooie van dit seinregelement en oudere is dat er geen tekeningen in staan maar zwartwitfoto's waarbij de seinbeelden zijn ingekleurd. 

Seinreglement (SR)

N.V. Nederlandse Spoorwegen

Het seinreglement, oftewel het seinenboek, zoals dat tegenwoordig nog steeds bestaat. Het leukst zijn echter deze boeken uit de vijftiger en zestiger jaren, waarin de klassieke beveiliging nog de overhand heeft. Zo staan er zelfs de seinen in die op de waterkraan voor de stoomlocs stonden! 

Seinboek voor Nederlands-Duitse grens(dienst)baanvakken

N.V. Nederlandse Spoorwegen

Een Nederlandstalig seinenboek over Duitse seinen van toepassing op spoorlijnen in Duitsland waarop gereden werd door Nederlandse machinisten in dienst bij de Nederlandse Spoorwegen.  

Seinboek voor Nederlands-Belgische grens(dienst)baanvakken

N.V. Nederlandse Spoorwegen

Een Nederlandstalig seinenboek over Belgische seinen van toepassing op spoorlijnen in België waarop gereden werd door Nederlandse machinisten in dienst bij de Nederlandse Spoorwegen.  

Voorschriften voor de bediening van wissel- en seininrichtingen
Deel III - Bloktoestellen en blokstelsels

N.V. Nederlandse Spoorwegen

Algemene (bedienings)voorschriften voor de verschillende bloktoestellen en blokstelsels die in Nederland in gebruik waren. Hierin worden zowel de handbediende als de relaisblokstelsels uitgelegd. Ook is uitgebreid opgenomen hoe gehandeld dient te worden bij storingen.
Dit boekje, voorzien van de nodige wijzigingsbladen, dateert uit de zestiger jaren en is afkomstig van station Meerssen. 

Voorschriften voor de bediening van wissel- en seininrichtingen
Deel IV - Mechanische bedieningstoestellen

N.V. Nederlandsche Spoorwegen

Algemene (bedienings)voorschriften voor de mechanische bedieningstoestellen die bij de N.S. dienst hebben gedaan: Alkmaarse Handelinrichting (AH), HSM en Siemens & Halske (S&H). In dit boekje staan de diverse onderdelen met hun bediening beschreven, evenals de handelswijze bij storingen.
Een soortgelijk boekje, deel V, beschrijft de bediening van de elektromechanische toestellen.
Vanuit de specifieke bedieningsvoorschriften (BVS) van de verschillende posten werd naar dit voorschrift verwezen voor de basishandelingen.
Dit boekje dateert uit 1958 en is afkomstig van station Simpelveld. 

Voorschriften voor de bediening van wissel- en seininrichtingen
Deel V - Electrische bedieningstoestellen

N.V. Nederlandsche Spoorwegen

Algemene (bedienings)voorschriften voor de electrische bedieningstoestellen die bij de N.S. dienst hebben gedaan: Stelknop (S&H en VES), Meerrijig toestel (Bauman). In dit boekje staan de diverse onderdelen met hun bediening beschreven, evenals handelswijzen bij storingen.
Een soortgelijk boekje, deel IV, beschrijft de bediening van de mechanische toestellen.
Vanuit de specifieke bedieningsvoorschriften (BVS) van de verschillende posten werd naar dit voorschrift verwezen voor de basishandelingen.
Dit boekje dateert uit 1959 en is afkomstig van station Susteren. 

Voorschriften voor de bediening van wissel- en seininrichtingen
Deel IX - Vastgelegde wissels, spoorafsluitingen en brugbeveiligingsinrichtingen.

N.V. Nederlandse Spoorwegen

Algemene (bedienings)voorschriften voor hoe te handelen met (electrische) grendels, Z en KZ sloten, bruggrendels, sleutel -vergrendel of -relaiskastjes en de bijkomende storingen.  

Storingsgids Deel I
Deel IV - Bedieningstoestel Type S & H.

N.V. Nederlandse Spoorwegen

Storingsgids met veel aanwijzingen hoe te handelen bij storingen in een Siemens & Halske bloktoestel. 

Storingsgids Deel III
Deel III - Electrische bedieningstoestelen.

N.V. Nederlandse Spoorwegen

Storingsgids met veel aanwijzingen hoe te handelen bij storingen in een electrische bedieningstoestel zoals een stelkoptoestel. 

N.S. Opleiding en Vorming
Seinstelsels en beveiligingen bij N.S.

N.V. Nederlandse Spoorwegen

Een soort verhalend seinenboek, bedoeld voor tractiepersoneel. In deze uiteenzetting worden de voornaamste seinbeelden behandeld, voorzien van achterliggende seinhuistechnische informatie. Waarschijnlijk werd hiermee getracht het tractiepersoneel zodanig inzicht in de beveiliging te verschaffen, dat men de (on)mogelijkheden beter in kon schatten en problemen op voorhand voorkomen konden worden.
Het boek dateert uit de zestiger jaren. 

Over ons seinreglement

F. de Jong (controleur 1e klasse bij de opleidingsschool van de N.S.)

Dit boek vormt een informatieve uitwerking van het seinreglement. Waar het officiële reglement enkel zakelijk de verschillende seinen en seinbeelden opsomt, worden ze in dit boekje systematisch beschreven. Op deze manier kan men zich een beter beeld vormen van de verschillende seinen, hun betekenis en toepassing. Het boek vormt de bundeling van een serie artikelen die destijds (vanaf 1941) als technische bijlage van het weekblad van de Nederlandse Vereniging van Spoor- en Tramwegpersoneel verschenen. Dit werk was in eerste instantie bedoeld om personeel in de buitendienst inzicht te verschaffen in het seinreglement.
Het boekje is uiteindelijk uitgekomen in mei 1947. De uitgifte was eerder gepland, maar vanwege papierschaarste in en na de Tweede Wereldoorlog pas in 1947 te realiseren. 

Over blokstelsels en stationsbeveiliging

H.P.D. van Wijk

Dit inmiddels historische werk is geschreven door de heer H.P.D. van Wijk, leraar aan de 'Opleidingsschool van den Dienst van Exploitatie bij de N.V. Nederlandsche Spoorwegen'. Ook hier gaat het wederom niet om een vervanging van het officiële document, in dit geval het blokreglement, maar om een uitwerking met als doel het bedieningspersoneel inzicht te geven in, zoals de schrijver het noemt, 'blok- en bewegingstoestellen en wat daarmede verband houdt'.
In het blokreglement blijft volgens de schrijver het verband tussen de beveiliging van de vrije baan (blokstelsels) en stationsbeveiliging onderbelicht. Het boek vormt een leidraad voor cursusleiders en leerlingen. Naast de blokstelsels en stationsbeveiligingen worden ook storingen en koppelingsschema's besproken.
Het boekwerk is uitgegeven in augustus 1944. 

Equipment for interlocking installations for railways

Nederlandse Machinefabriek Alkmaar N.V.

Deze informatiebrochure vormt een soort catalogus van de voormalige NMA (tegenwoordig Vialis) te Alkmaar. Alle producten die destijds, in de zestiger jaren, leverbaar waren, zijn gecategoriseerd opgenomen, van overwegbomen tot relaiskasten en van wisselstellers tot bloktoestellen. Erg leuk zijn ook de inkijkjes in de fabriek, waarbij men kan zien hoe de verschillende onderdelen geproduceerd, verpakt en verstuurd werden. 

Seinwezen onderhoudsinstructies

N.V. Nederlandse Spoorwegen

Dit onderhoudsklappertje in zakformaat bevat instructies voor het onderhoud van alle seinwezenonderdelen. Zo wordt per onderdeel een stappenplan geboden met aandachtspunten en volgorde van handelingen bij het onderhoud. Ook wordt de frequentie van het onderhoud op jaarbasis weergegeven.
Dit klappertje dateert uit 1969.

Seinwezen elektrische beveiliging

N.V. Nederlandsche Spoorwegen

Een twee delig boek over electrische beveiliging voor onderhoudspersoneel. Een groot boek bevat de tekeningen van verschillende onderdelen en schakelingen. Een kleiner tweede deel bevat de bijbehorende tekst.

Spoorwegserie I - Seinwezen

Piet Bakker

Een leuk en informatief boekje over het seinwezen, waarin middels een luchtige, verhalende beschrijving 'leken' inzicht wordt verschaft in het seinstelsel en de beveiliging van de Nederlandse Spoorwegen. Er wordt voortdurend gehamerd op de degelijkheid, dus het zomaar kunnen dat dit boek destijds bedoeld was als 'promotiepraatje' voor de Spoorwegen.
Dit boek bevat overigens prachtige tekeningen en foto's uit vervlogen tijden en dateert uit 1938. 

IJzeren Dictators

A. de Vries

Een soortgelijk boekje als het voorgaande. Ook hierin wordt in een leuk verhaal uitleg gegeven over het seinwezen en de achterliggende techniek (beknopt en oppervlakkig).
Het boekje dateert uit 1948. 

Railhobby - Seinenspecial

P. Kleyer

Een speciale uitgave van het tijdschrift Railhobby uit 1992, gericht op de seinen. Hierin wordt een beschrijving gegeven van de voornaamste seinen van de Nederlandse, Belgische, Engelse, Duitse, Franse en Zwitserse seinbeelden van vroeger en nu. Het geheel wordt aangevuld met enkele suggesties voor toepassing in de modelbouw. Het is een aardige beschrijving om kennis te maken met buitenlandse seinstelsels en het geheel wordt verduidelijkt met enige fraaie illustraties en foto's. Iemand die zich echter meer in de achterliggende (seinhuis)techniek wil verdiepen, is beter uit met een van bovenstaande, technische naslagwerken.